Reactie van Hans van Baalen op 'Voor Europa’ - Hoofdinhoud
Verhofstadt loopt ver voor troepen uit: Gewezen Belgische premier trekt met ontembaar enthousiasme aan Europese kar
Guy Verhofstadt breekt in een nieuw boek een lans voor een Verenigd Europa. Met zijn federalistisch pleidooi loopt hij ver voor zijn troepen uit, maar die vergeven het hem graag.
Guy Verhofstadt was zo woedend over ‘de onsamenhangende aanpak’ van de eurocrisis dat hij er prompt een boek over schreef, samen met de groene fractieleider Daniel Cohn-Bendit, bekend van het studentenprotest in Parijs in 1968.
Sinds Verhofstadt in 2009 fractieleider werd van de liberalen in het Europees Parlement (Alde) poogt hij met zijn legendarisch voluntarisme Europa om te bouwen tot een federale unie met een echte grondwet, een regering, een leger en andere attributen van een echte staat. In zijn groene collega vond hij een zielsverwant.
Fractie
Verhofstadts fractie bestaat uit een dozijn nationaliteiten en die delen zeker niet allemaal zijn Europees enthousiasme. ‘We zijn geen voorstander van een federale unie, een Europese regering met een verkozen president noch van eurobonds’, reageert de Nederlandse VVD’er Hans Van Baalen aan de telefoon op de trein tussen Brussel en Amsterdam. De regering van VVD’er Mark Rutte stelde zich de voorbije jaren - zacht uitgedrukt - weinig pro-Europees op.
‘We willen de EU zoals ze nu is, geen federale staat. Dat is geen oplossing voor de problemen van vandaag en zou bovendien schadelijk zijn voor Europa’, zegt Van Baalen. ‘Maar Verhofstadt schreef dat boek niet als voorzitter van de Alde-fractie en ik respecteer de vrije meningsuiting.’
Al van bij zijn aantreden als fractieleider wordt voorspeld dat hij ‘wel eens goed op zijn bek zal gaan’, omdat zijn troepen hem niet volgen. Maar dat is tot op vandaag nog niet gebeurd. Er wordt Verhofstadt veel vergeven: dankzij Verhofstadt ‘bokst de fractie boven haar gewicht’.
Alde mag dan wel de derde grootste groep in het halfrond zijn, met 86 parlementsleden valt ze in het niet tegenover de EVP met 271 en de socialistische S&D met 189 leden. Verhofstadt slaagt er evenwel in zijn macht als ‘kingmaker’ handig uit te spelen. Alde maakt bij de stemmingen heel vaak deel uit van de winnende meerderheid in het parlement, ook als het over grondwetszaken gaat (93 procent van de stemmingen).
’Verhofstadt is bijzonder getalenteerd. Hij heeft invloed, en dat waardeer ik’, zegt Van Baalen. ‘En hij is een heel harde werker.’
‘Dat betekent niet dat er niet zwaar wordt gediscussieerd binnen de fractie’, zegt een liberaal die zijn naam niet in de krant wil. VoteWatch.eu van professor Simon Hix van de London School of Economics geeft Alde voor de lopende ambtsperiode een cohesiescore van 89,88 procent, een stuk minder dan de hoogste score van de groenen (94,69), de Europese Volkspartij (93,12) of de socialisten (92,51). ‘Maar er wordt tenminste naar een gemeenschappelijk standpunt gezocht, iets wat vroeger zelden gebeurde’, zegt het fractielid.
‘Ik wil de meest pro-Europese fractie maken. Een echte Europese machine en ideologie mag daarbij geen hinderpaal vormen’, zei Verhofstadt niet lang na zijn aantreden aan DS.
‘De gedachte van een grote federalistische sprong voorwaarts wordt zeker niet door iedereen gedeeld’, geeft gewezen Europees parlementslid Dirk Sterckx toe. Maar op sociaal-economisch vlak is de kloof die door de fractie loopt volgens Sterckx dieper dan op het institutionele.
Verhofstadt pleit voor een Europese regering, en er is weinig verbeelding voor nodig om te vermoeden dat hij zichzelf aan het hoofd daarvan ziet staan. Zal Alde hem voordragen als opvolger van Commissievoorzitter José Manuel Barroso, zoals ook de socialisten één kandidaat zullen steunen? ‘Dat is niet aan de orde’, zegt Van Baalen. ‘Het zijn de lidstaten die de EU-commissarissen voordragen. Maar Verhofstadt is zeker geschikt voor tal van ambten en dan zal de VVD niet gaan dwarsliggen.’
Ziet Sterckx hem nog terugkeren naar de Belgische politiek? ‘Als hij premier kan worden, zeker.’ In afwachting preekt Verhofstadt als fractieleider van de Europese liberalen ‘de post-nationalistische revolutie’. ‘Het boek bevat interessante ideeën’, zegt Van Baalen. ‘Maar ze zijn weinig realistisch.’
‘Voor Europa’ van Guy Verhofstadt en Daniel Cohn-Bendit, uitgeverij De Bezige Bij Antwerpen.