Op weg naar een onafhankelijke Palestijnse staat - Hoofdinhoud
Foto Flickr / Diego. 78
Vreugde alom in Ramallah en andere Palestijnse steden. Na alle geweld van de afgelopen weken in Gaza, heeft president Abbas de Palestijnen weer een lichtpuntje kunnen bieden. De Algemene Vergadering van de Verenigde Naties in New York heeft zijn verzoek om een statusopwaardering bij de VN ingewilligd. Vanaf nu is Palestina een “niet-lidstaat waarnemer” bij de VN. Weliswaar geen “lid”, maar wel een “staat” dus. En dat is precies waar het Abbas om gaat: een flinke stap op weg naar een onafhankelijke, democratische en levensvatbare staat Palestina, zij aan zij met Israël in vrede en veiligheid. De droom van de tweestaten-oplossing waar zoveel Palestijnen - en Israëli’s - al vele jaren hun hoop op hebben gevestigd.
Bij de totstandkoming van de Oslo-akkoorden, bijna twintig jaar geleden, werd gesteld dat die tweestaten-oplossing er slechts kon komen door directe vredesbesprekingen tussen Israël en de Palestijnen. In onderling overleg dus. Sommigen vinden de stap van Abbas in New York daarom niet verstandig. Het is immers een eenzijdige stap, tegen de geest van de Oslo-akkoorden in. Er zullen wellicht financiële sancties volgen van de VS en Israël die de Palestijnse bevolking raken. Ook is niet iedereen overtuigd van de goede timing van Abbas’ besluit. De Amerikaanse president Obama is immers net begonnen aan zijn tweede termijn. Omdat hij hierna niet meer herkozen kan worden, heeft hij meer armslag om eigen initiatieven te ontplooien, zoals een nieuwe impuls aan het Midden-Oosten-vredesproces.
Anderen wijzen erop dat Oslo al bijna twintig jaar achter ons ligt. Jaren waarin het conflict zich moeizaam heeft voortgesleept, zonder uitzicht op vrede. Jaren waarin de levensomstandigheden van de Palestijnen dramatisch verslechterd zijn. Jaren waarin Israël gewoon is doorgegaan met het bouwen van nederzettingen in Oost-Jeruzalem en de Westelijke Jordaanoever. En nog steeds: begin deze maand kondigde premier Nethanyahu de bouw aan van nog eens 1300 woningen op Palestijns gebied. Hoewel deze bouwactiviteiten illegaal zijn onder het internationaal recht, komt Israël er steeds mee weg. Om die reden ligt het vredesproces ook alweer meer dan twee jaar geheel stil.
Geen wonder dat veel Palestijnen nog maar moeilijk kunnen geloven dat het vredesproces hun ooit de zo felbegeerde eigen staat zal brengen. Gevolg is dat het radicale Hamas, sinds vijf jaar aan de macht in Gaza, ook op de Westoever gestaag aan populariteit wint. Het gematigde Fatah van Abbas blijft erop hameren dat de keuze van Hamas - een keuze voor geweld - een heilloze weg is. Om geloofwaardig te zijn, moet Fatah de Palestijnen dan wel iets kunnen bieden, bij gebrek aan een lopend vredesproces. In dat licht bezien past begrip voor Abbas’ besluit om ditmaal via de weg van New York zijn Palestijnse staat weer een beetje meer op de kaart te krijgen. Zo houdt hij steun onder de bevolking. Zo weet hij de toenemende invloed van Hamas hopelijk een halt toe te roepen.
Onder het kabinet Rutte-Verhagen stemde Nederland vorig jaar nog tégen het lidmaatschap van de Palestijnse entiteit bij UNESCO. Onder het kabinet Rutte-Asscher heeft Nederland zich gisteren onthouden van stemming over de beoogde Palestijnse statusopwaardering bij de AVVN. Dat is een flinke stap vooruit. Voor een voorstem ontbreekt op dit moment het draagvlak nog in de Tweede Kamer, hoe jammer veel PvdA-ers dat ook vinden. De trend is niettemin duidelijk. Het geduld met Israël, dat met zijn nederzettingenbeleid een hervatting van het vredesproces frustreert, is tanende. Die trend tekent zich ook af bij de EU. De stemming vorig jaar over het UNESCO-lidmaatschap kwam neer op 11 lidstaten voor, 11 onthoudingen, 5 tegen. De stemming gisteren toont een verschoven beeld: 14 lidstaten voor, 12 onthoudingen, nog maar 1 tegen. “We hebben Europa verloren”, zei een Israëlische regeringswoordvoerder dan ook tegen de media in zijn land. Laat het een aansporing zijn voor een spoedige hervatting van het vredesproces - voor straks alle Palestijnen in de armen van Hamas zijn terecht gekomen.