NAM moet kosten Groningen ruimhartig vergoeden - Hoofdinhoud
Voor de veiligheid van de Groningers is het cruciaal dat de gaswinning zo snel mogelijk naar beneden gaat. Daarvoor zijn in 2018 afspraken gemaakt met de NAM, Shell en ExxonMobil. Zij hebben wat de VVD betreft een grote, specifieke en morele verantwoordelijkheid voor de veroorzaakte ellende in Groningen. De NAM wekt de indruk toch ‘schraalhans keukenmeester’ te zijn. En dat is geen goede zaak. Ze moeten de kosten van schadeherstel en versterking ruimhartig vergoeden. Alle kosten die bij de NAM in rekening kunnen worden gebracht, moeten daar ook in rekening worden gebracht en worden vergoed, aldus VVD Tweede Kamerlid Aukje de Vries.
SPREEKTEKST DEBAT GASWINNING GRONINGEN d.d 14 april 2021
Voorzitter, voor de veiligheid van de Groningers en het sneller kunnen versterken van de gebouwen in Groningen is het cruciaal dat de gaswinning zo snel mogelijk naar beneden gaat. In het Regeerakkoord van het demissionaire kabinet was nog afgesproken de gaswinning te verlagen naar 12 miljard kubieke meter. Later heeft het inmiddels demissionaire kabinet besloten om de gaswinning naar nul te brengen in 2022. Dat doe je niet zomaar. Daarvoor is een groot aantal acties nodig en in gang gezet. De export moest worden afgebouwd. Er moest een stikstoffabriek worden gebouwd in Zuidbroek. De negen grootste afnemers van laagcalorisch gas moesten overstappen en er kwam een wettelijk verbod voor deze bedrijven op gebruik van laagcalorisch gas. En last but not least er moesten zaken geregeld worden met de NAM. Afspraken met de NAM over de afhandeling van schade en versterking, garanties van Shell en ExxonMobil voor schade en herstel, afstand van een mogelijke claim voor de overblijvende gasreserves. Dat is in het Hoofdlijnenakkoord afgesproken. Met daarin ook een wijziging van de afdrachtensystematiek voor het gasveld Groningen.
Voorzitter, dat akkoord op hoofdlijnen uit 2018 was nodig om de gaswinning in Groningen zo snel mogelijk te kunnen afbouwen voor de veiligheid van Groningen. Trouw berichtte dat Shell en ExxonMobil sinds 2018 minstens 1,5 miljard euro van de Staat mocht houden aan extra winsten. Kan de minister inzicht geven in de bedragen die gemoeid zijn met de wijziging van de afdrachten tot nu toe en in de toekomst? Eerst is daar namelijk wel een indicatief overzicht van gegeven. Voorzitter, de NAM, Shell en ExxonMobil hebben wat de VVD betreft een grote, specifieke en morele verantwoordelijkheid voor de veroorzaakte ellende in Groningen. Die verantwoordelijkheid moeten ze nemen, en de kosten van schadeherstel en versterking ruimhartig vergoeden. Alle kosten die bij de NAM in rekening kunnen worden gebracht, moeten daar ook in rekening worden gebracht en worden vergoed. Kan de minister dat garanderen?
Voorzitter, kan de minister bevestigen dat hij probeert het onderste uit de kan te halen. En als dat onverhoopt nodig mocht zijn juridische procedures niet worden gemeden? Er moeten wat de VVD betreft geen juridische middelen onbenut blijven.
Voorzitter, de NAM wekt de indruk toch ‘schraalhans keukenmeester’ te zijn. En dat is geen goede zaak. Zeker niet als het gaat om het herstellen van vertrouwen bij de Groningers.
Allereerst loopt er een arbitrage tussen de Staat en de NAM over de te vergoeden bedragen rondom de gasopslag Norg. Norg is cruciaal voor het kunnen afbouwen van de gaswinning. Maar kan de minister zeggen waarom men er samen niet uit gekomen is wat dan een ‘marktconforme’ vergoeding is? Wanneer kan hierover duidelijkheid zijn?
Ten tweede heeft de NAM in een brief kenbaar gemaakt dat ze van oordeel is dat het bewijsvermoeden in een te groot gebied is toegepast en dat de lat om het bewijsvermoeden te ontzenuwen te hoog ligt. En heeft daarom onder voorbehoud de kosten voor de versterkingsoperatie in de eerste helft 2020 betaald. Wat vindt de minister van deze opstelling? Wanneer kan hierover duidelijkheid zijn?
Voorzitter, eerder heb ik al aangegeven dat ik me niet kan voorstellen dat de NAM zegt, ik ga 10 keer een scheur in een muur vergoeden, terwijl dat misschien veel meer kost, boven een fundamentele oplossing waardoor die scheuren niet meer kunnen ontstaan. Is de minister hierover al in gesprek gegaan met de NAM?
Voorzitter, ik hoop dat de oliemaatschappijen hun verantwoordelijkheid nemen, en dat we alle energie kunnen richten op het oplossen van de problemen van de Groningers, en kunnen zorgen dat de gebouwen in Groningen zo snel mogelijk veilig zijn en zo het vertrouwen van de Groningers kunnen terug winnen.
Voorzitter, er zijn nog heel veel andere zaken die we zouden kunnen bespreken als het gaat om Groningen, maar dat komt wel in het eerstvolgende commissiedebat. Ik wil hier één punt alvast aankaarten. Het gaat over het onderzoek naar de waardeverminderingsregeling. Ik vind de interpretatie van de gemaakte afspraak wel heel smal. Want een vergelijking met de waardeverminderingsregeling van de IMG maakt geen deel uit van het onderzoek. Kan de minister dit aanvullend op het onderzoek alsnog doen en ook kijken wat er aan eventuele oplossingen mogelijk zou zijn.