Wetgevingsoverleg quarantaineplicht reizigers en testbewijs eigen vervoer - Hoofdinhoud

De VVD wil alles in het werk stellen om de coronapandemie te bedwingen en de gevolgen voor de gezondheid, economie en welzijn zoveel mogelijk te beperken. Het virus heeft een mondiale verspreiding en op diverse plekken in de wereld ontstaan mutanten van het virus. Het is belangrijk dat er mogelijkheden zijn om dit zoveel mogelijk en zo lang mogelijk buiten ons land te houden. Daarom moeten we continu blijven kijken hoe we deze pandemie zo effectief en efficiënt mogelijk kunnen bestrijden en indammen. Daar hoort ook het tegengaan van het importeren van het virus en virusvarianten uit het buitenland bij. Maatregelen moeten wel proportioneel en effectief zijn. Aangezien mensen zich slecht houden aan het dringende advies om in quarantaine te gaan na een inreis, vindt de VVD een quarantaineplicht uit zeer hoog risico-gebieden ook verdedigbaar.

Spreektekst VVD-Tweede Kamerlid Aukje de Vries tijdens het Wetgevingsoverleg - Wijziging van de Wet publieke gezondheid vanwege de invoering van aanvullende maatregelen voor het internationaal personenverkeer in verband met de bestrijding van de epidemie van covid-19 (TK 35808)

Voorzitter, we moeten alles in het werk stellen om de coronapandemie te bedwingen en de gevolgen voor de gezondheid, economie en welzijn zoveel mogelijk te beperken. Het virus heeft een mondiale verspreiding en op diverse plekken in de wereld ontstaan mutanten van het virus. Het is belangrijk dat er mogelijkheden zijn om dit zoveel mogelijk en zo lang mogelijk buiten ons land te houden.

Daarom moeten we continu blijven kijken hoe we deze pandemie zo effectief en efficiënt mogelijk kunnen bestrijden en indammen. Daar hoort ook het tegengaan van het importeren van het virus en virusvarianten uit het buitenland bij. Maatregelen moeten wel proportioneel en effectief zijn.

Een deel van de invulling wordt overgelaten aan lagere regelgeving (ministeriële regeling en Algemene Maatregel van Bestuur). De VVD wil de garantie van de minister dat de Tweede Kamer voldoende tijd en ruimte krijgt voor behandeling bij voorstellen. Kan de minister dat toezeggen? Bijvoorbeeld om ook concepten, mits beschikbaar, al te verstrekken aan de Tweede Kamer.

Voorzitter, aangezien mensen zich slecht houden aan het dringende advies om in quarantaine te gaan na een inreis, vindt de VVD daar een quarantaineplicht uit zeer hoog risico-gebieden ook verdedigbaar. Daarbij geldt wel dat er niet een stapeling van maatregelen moet zijn. De VVD is van mening dat dus kritisch gekeken moet worden naar de nu geldende maatregelen voor inreizigers. Want ook het OMT geeft aan dat dan niet alle huidige maatregelen meer nodig zijn. Welke maatregelen kunnen opgeheven worden?

Voorzitter, de VVD vindt daarnaast dat als duidelijk is dat vaccinatie goed werkt, dit ook mee moet wegen in relatie tot de quarantaineplicht en testbewijs. Met een vaccinatiebewijs zou je dan meer vrij moeten kunnen reizen, indien dit verantwoord is. De VVD vindt dat een vaccinatie- of herstelbewijs ook een optie moet kunnen zijn als dat verantwoord kan.

Want het is opmerkelijk dat Ursula von der Leyen al communiceert dat Amerikanen deze zomer met een vaccinatiebewijs vrij naar de EU kunnen reizen, en dat het dan verder niet ingezet zou kunnen worden.

In de nota van wijziging is nu geregeld dat voor de quarantaineplicht ook personen die volledig gevaccineerd zijn kunnen worden aangewezen als een uitzondering. Klopt dat? Is dat ook de bedoeling van de minister dat te gaan doen? Geldt dat ook voor een herstelbewijs? En gelden die beide dan ook als alternatief voor het ‘testbewijs’ voor eigen vervoer? Kan dit snel geregeld worden als is aangetoond dat een volledig gevaccineerde geen groot risico is voor transmissie? (zoals tussentijds ECDC advies > zeer laag beoordeeld).

De VVD wil sowieso graag een reactie van de minister op het OMT-advies van afgelopen maandag. Want het is niet duidelijk wat daar nu wordt bedoeld. En waarom er daar wordt verwezen naar het Europese initiatief voor een Digital Green Pass. Ook wil de VVD weten wanneer het advies van de Gezondheidsraad nu komt. En ook welke vraag in dit advies nu beantwoord wordt.

Voorzitter, in de wet wordt gesproken over ‘aangewezen gebieden’, in de memorie van toelichting over ‘hoog risicogebieden’, en in de nota naar aanleiding van verslag over ‘zeer hoog risicogebieden’. Wat is het nu? Wie wijst die aan? In hoeverre verschillen de gebieden van elkaar? En wordt hierbij ook rekening gehouden met de vaccinatiegraad in Nederland, maar ook in de risicogebieden? En als de besmettingen in Nederland zelf hoog zijn, maar in Duitsland en België ook. Worden Duitsland en België dan als buurlanden als zeer hoog risicogebieden aangemerkt? In hoeverre wordt daar rekening mee gehouden? Of wordt uitsluitend gekeken naar incidentie (500 per 100.000 inwoners in afgelopen 14 dagen), aanwezigheid VOC en/of geen of onvoldoende test- of sequencingdata?

In de toekomst zal communicatie van groot belang zijn, want reizigers zien door de bomen het bos straks niet meer. Hoe gaat de reiziger straks weten hoe het zit?

Voorzitter, hoe gaat de quarantaineverplichting voor iemand verlopen als tijdens de reis in een gebied, dat gebied opeens wordt aangewezen als zeer hoog of hoog risicogebied? Hoe worden reizigers dan bijvoorbeeld geïnformeerd en hoe kunnen ze dan een quarantaineverklaring regelen?

De VVD ziet dat voor zowel het testbewijs eigen vervoer als de quarantaineplicht rekening wordt gehouden met grenswerkers, grensstudenten en grensscholieren. We hebben door Duitse maatregelen gezien dat dit tot veel overlast en zorgen kan leiden in de grensstreek. Hoe snel kan ingespeeld worden indien er toch onverhoopt een situatie is die niet was voorzien, maar wel voor grote problemen kunnen zorgen?

Voorzitter, de VVD steunt de mogelijkheid om reizigers die met eigen vervoer naar Nederland reizen te kunnen verplichten bij de inreis te beschikken over een negatieve testuitslag. Het is slecht uitlegbaar dat we voor reizigers via lucht, spoor en water allerlei maatregelen nemen, maar dat iemand met de auto zonder beletsel ons land in kan reizen, bijvoorbeeld na geland te zijn op een luchthaven vanuit een land met hoge besmettingen of risicovolle virusvarianten.

De VVD wil allereerst weten of alle mogelijke gaten voor het doorreizen dan hiermee zoveel mogelijk zijn gedicht.

De VVD heeft nog wel vragen over de handhaving, hoe gaat dat voor het testbewijs nu gebeuren, want we hebben geen grenscontroles bij onze grens met Duitsland en België. Hoe sluitend is dat systeem straks?

De VVD heeft nog een vraag over de handhaving van de quarantaineplicht. Alles staat of valt of mensen ervaren dat er gehandhaafd wordt en gaat worden. Kan niet zo zijn dat er maar enkele telefoontjes zijn. Frequentie moet zeker in het begin hoog zijn. En er moet ook makkelijk doorverwezen worden naar gemeenten voor fysieke handhaving. Hoe gaat de minister dat doen? Hoe worden de kosten van de gemeenten voor de handhaving geregeld?

Voorzitter, het kabinet gaat kijken naar het generiek reisadvies dat nu nog geldt. Wanneer is hierover een besluit te verwachten? De VVD wil zo snel mogelijk weer toe naar een landenspecifiek reisadvies. Is dat de insteek van het Kabinet? Want anders zou voor de hele wereld bijna een quarantaineplicht gelden bij terugkomst. Minister De Jonge heeft eerder aangegeven dat het een redelijk ‘normale’ zomer kan worden in 2021. Hoe moet dat anders gezien worden?

Voorzitter, dan nog een aantal meer specifieke vragen. Over seizoenarbeiders, die met name van belang zijn voor de land- en tuinbouw. De ministeries maken het nu mogelijk dat arbeidsmigranten vanaf dag een met een negatieve test mogen werken en wonen in bubbels op het terrein van de ondernemers. Wanneer is dit geregeld? Want er staat ook dat de drie ministeries op korte termijn weer in gesprek gaan met deze bedrijven en land- en tuinbouworganisaties.

Er is een groot aantal uitzonderingen opgenomen in de wet en dit is aangevuld en aangescherpt in de concept ministeriële regeling. Wanneer wordt deze ministeriële regeling vastgesteld? Gaat daarmee nu iemand die noodzakelijk is voor de continuïteit van een bedrijfsproces, bijvoorbeeld een reparatie waardoor het bedrijf anders stil zou komen te liggen, onder de uitzonderingen vallen?

De quarantaineverplichting geldt niet voor personen werkzaam in het transport van goederen en ander transportpersoneel, wanneer zij in uitoefening van hun functie reizen. Kan de minister bevestigen dat hieronder ook het zogeheten eigen vervoer valt.

En is de verklaring van de werkgever voldoende bewijs bij verblijf korter dan een etmaal?

Voorzitter, het is belangrijk dat de digitale verklaring voor de quarantaineplicht zo snel mogelijk gereed is. De planning is 1 juli a.s.. Kan dat niet sneller? Kan de minister garanderen dat het sowieso niet later wordt?

Voorzitter, tot slot Caribisch Nederland. Er komt een individuele ontheffingsmogelijkheid van de quarantaineplicht voor de gezaghebber Caribisch Nederland. Hoe wordt voorkomen dat hier straks sprake gaat zijn van vriendjespolitiek?

En op Bonaire maakt men zich zorgen Amerikaanse vliegmaatschappijen, doordat er voor vertrek een sneltest gedaan moet worden. Dat is vaak niet mogelijk, het is wel mogelijk op het eiland zelf. Kan dat aangepast worden? Want Aruba en Curaçao doen het wel zo.