Schriftelijk overleg Europees kankerbestrijdingsplan

Met dank overgenomen van A. (Aukje) de Vries i, gepubliceerd op zaterdag 12 juni 2021, column.

De VVD vindt kankerbestrijding en preventie cruciaal en een grote uitdaging voor de toekomst. Het is goed om binnen Europees verband kennis te delen en gezamenlijk op te trekken op het gebied van onderzoek en innovatie naar kankerbestrijding, Zorg (incl. preventie) blijft wat de VVD betreft wel primair een nationale bevoegdheid. De VVD wil nationaal inzetten op voorlichting over en meer nadruk op preventie rond een ongezonde levensstijl, met het Nationaal Preventieakkoord als leidraad. Verder besteedt de VVD aandacht aan de voorzieningszekerheid van medische isotopen, want die is van levensbelang voor de kankerbestrijding. De VVD zet zich al langer in voor goede biomarker diagnostiek voor patiënten met kanker, daarover had de VVD dus ook nog een aantal vragen.

Inbreng schriftelijk overleg van het lid Aukje de Vries (VVD) ten aanzien van de Mededeling Europees kankerbestrijdingsplan (activiteitennummer 2021A1776)

De leden van de VVD-fractie hebben kennisgenomen van de kabinetsappreciatie bij de mededeling Europees kankerbestrijdingsplan. Zij hebben hierbij nog enkele vragen en/of opmerkingen.

De leden van de VVD-fractie vinden de kankerbestrijding en preventie cruciaal en een grote uitdaging voor de toekomst. De leden vinden echter ook dat zorg (incl. preventie) een nationale bevoegdheid is en dat ook moet blijven. In hoeverre past het Europees kankerbestrijdingsplan daar dan in? Waarom is specifiek gekozen voor kankerbestrijding?

De leden van de VVD-fractie vinden het prima dat de Europese Unie geld beschikbaar stelt voor het delen van kennis en voor onderzoek en innovatie van kankerbestrijding. Maar is het Kabinet het met de VVD eens dat dit voorstel verder gaat dan dat? Hoe duidt het Kabinet dit? Hoe moet het ‘verwelkomen’ van dit voorstel door het Kabinet gezien worden tegenover haar mening dat zorg een nationale bevoegdheid is? Kan het Kabinet uitgebreid(er) ingaan op de beoordeling van de bevoegdheid, subsidiariteit en proportionaliteit? Langs welke meetlat en criteria heeft het Kabinet die beoordeling gedaan? In hoeverre betekent dit een opmaat dat de Europese Unie zich met zorg gaat bemoeien, terwijl dat een nationale bevoegdheid is?

De leden van de VVD-fractie maken zich zorgen over de gevolgen voor de regeldruk, administratieve lasten en concurrentiekracht van een aantal voorstellen in de mededeling. Het kabinet zegt daarop nog geen zicht te hebben. Waarom maakt het Kabinet vanuit dat oogpunt dan niet een voorbehoud bij regelingen die dat risico in zich hebben?

De leden van de VVD-fractie vinden, zoals gezegd, preventie belangrijk, maar ook vooral een nationale aangelegenheid. De VVD wil nationaal inzetten op voorlichting over en meer nadruk op preventie rond een ongezonde levensstijl, met het Nationaal Preventieakkoord als leidraad. De leden willen hulp bieden aan mensen die gezonder willen leven en afspraken met producten van levensmiddelen en supermarkten maken over het gezonder maken van producten en het meer promoten van gezonde producten. Nederland heeft al een ambitieus Preventie-akkoord en Sportakkoord. Waar verschillen deze van de voorliggende voorstellen c.q. waar wijken ze af?

Het Kabinet geeft aan op een aantal punten een Europese inzet wel zinvol en wenselijk te vinden, zoals bestaande Europese regelgeving (zoals btw of consumenteninformatie). Op welke punten vindt het Kabinet dit niet zinvol? Het Kabinet geeft ook aan het voor accijnzen zinvol en wenselijk te vinden. Wat is de gedachte daarbij? De VVD is van mening dat belastingen een nationale aangelegenheid zijn. En indien voor marketing en productsamenstelling vanwege de internationale levensmiddelenmarkt afspraken zouden worden gemaakt, en die zouden beperkter zijn dan Nederland al heeft, hoe gaat het Kabinet daar dan mee om? De VVD hecht namelijk aan een gelijk speelveld.

De leden van de VVD-fractie vinden niet dat de Europese Unie moet gaan over schoolfruit, - groente en -melk, ook niet als het gaat om subsidies. Dat is aan nationale overheden. Wat is het standpunt van het Kabinet op dit punt?

De leden van de VVD-fractie lezen dat er ingezet wordt op aanpassing van de tabaksproductenrichtlijn en tabaksaccijnsrichtlijn. Waaraan wordt gedacht als het gaat om aanpassing?

De leden van de VVD-fractie lezen dat het Kabinet belang hecht aan het nationale beleid voor zeer zorgwekkende stoffen. Wat bedoelt het Kabinet daarmee? Hoe wordt daar rekening gehouden met het gelijke speelveld binnen de Europese Unie?

De leden van de VVD-fractie lezen dat Nederland beperkt meerwaarde ziet in het voorstel voor een netwerk van erkende nationale integrale kankercentra. Wat vindt het Kabinet van de overige voorstellen op het terrein van het zorgen voor hoogwaardige kankerzorg?

De leden van de VVD-fractie vinden de voorzieningszekerheid van medische isotopen van levensbelang voor de kankerbestrijding. Wat regelt het SAMIRA-actieplan op dat punt? En wat heeft Nederland daar tot nu aan gehad met betrekking tot de PALLAS-reactor in Petten? Op welke wijze kan de realisatie van de PALLAS-reactor een impuls geven aan het Europese Kankerbestrijdingsplan? Welke positie heeft de PALLAS-reactor in de Europese Unie als het gaat om de medische isotopen en nieuwe therapeutische isotopen? Op welke wijze kan de reactor rekenen op medefinanciering en/of meer betrokkenheid vanuit Europa? Hoe zorgt de regering dat de positie en het belang van de PALLAS-reactor goed onder de aandacht van de Europese Commissie wordt gebracht?

De leden van de VVD-fractie zijn van mening dat deelname aan screeningsprogramma’s en vaccinatieprogramma’s vrijwillig moet zijn. Hoe is dat geborgd in de voorstellen? En het streven van de EU is in 2030 tenminste 90% van de meisjes gevaccineerd te hebben tegen het HPV-virus. Wat betekent het formuleren van dit doel concreet, welke gevolgen heeft dit doel? Want de Europese Unie moet toch vooral landen ondersteunen. In hoeverre gaat het hier om verplichten, nu dan wel op termijn, en direct dan wel indirect? Kan een overzicht gegeven worden van de vaccinatiegraad voor het HPV-virus in de EU-landen op dit moment?

De leden van de VVD-fractie vinden digitalisering van de gezondheidszorg van belang, net als de digitale uitwisseling van patiëntgegevens. Daarbij is het wel cruciaal dat de patiënt zelf bepaalt welke gegevens wel en niet uitgewisseld mogen worden. Hoe is dit geborgd in de voorstellen? Wat is de rol van de Europese Unie hierbij nu? Het Kabinet ondersteunt de ambitie voor elektronische patiëntendossiers op termijn, maar ziet nog veel onduidelijkheden en witte vlekken. Wat bedoelt het Kabinet daar precies mee?

De leden van de VVD-fractie zetten zich al langer in voor goede biomarker diagnostiek voor patiënten met kanker. Het is belangrijk dat hiernaar onderzoek wordt gedaan en hierin wordt geïnnoveerd. Hoe maakt dit onderdeel uit van dit Europees kankerbestrijdingsplan?

De leden van de VVD-fractie vragen zich af hoe het Europees kankerbestrijdingsplan zorgt voor een versnelde, vereenvoudigde en gestroomlijnde toegang tot innovatieve diagnostiek en behandelingen, met voor kankerpatiënten die momenteel geen (definitieve) diagnose krijgen?

Nederland heeft een sterke positie op het gebied van biotechnologie en innovatie in de gezondheidszorg. Hoe kan Nederland het voortouw nemen bij het ontwikkelen van betere methode voor vroege detectie, screening en diagnostiek?