Nieuwe vragen over Stikstof

Met dank overgenomen van BoerBurgerBeweging (BBB) i, Tweede Kamerfractie BoerBurgerBeweging (BBB) i, gepubliceerd op maandag 25 juli 2022.

Pieter Omtzigt stelde samen met Caroline van der Plas een reeks nieuwe vragen op over Stikstof.

  • waarom kreeg de Kamer de berekeningen niet?
  • welke berekeningen en stukken zijn er nog meer?
  • waarom waren de berekeningen van LNV gebaseerd op verouderde gegevens?

Vragen van de leden Omtzigt (Omtzigt) en van der Plas (BBB) aan de minister van Financiën, de minister van Landbouw, de minister voor Stikstof en de minister van Algemene Zaken over stikstof

  • Herinnert u zich de 300 pagina’s memo’s die de minister van Financiën op 15 juli naar de Kamer stuurde, waarin helder werd dat de emissiereductiedoelstelling van 39 kton, die in het programma landelijk gebied staat, veel hoger is dan nodig om de nieuwe hogere doelen te bereiken?
  • Herinnert u - de minister van Financiën - zich dat u op 22 mei 2022 - dus voordat de stikstofbrieven naar de Kamer gestuurd werden - een memo kreeg, waarin stond:

    “Deze doelstelling [een uitstootreductie van 30 tot 40 kton (bandbreedte)] is om meerdere redenen onwenselijk. Als meer dan 30 kton wordt gevraagd:

    • Ligt dat waarschijnlijk boven wat nodig is om aan het wettelijke doel te voldoen. Bij 30 kton emissiereductie komt 77% van de stikstofgevoelige natuurlijk onder de kdw, bij 40 kton is dat zelfs 82%.
    • De gekozen opgave van LNV past waarschijnlijk niet binnen het budget, alleen 30kton past misschien niet binnen het budget, alleen kton past misschien net. Aangenomen dat compensatie voor boeren politiek en/of juridisch nodig is, laat een grove inschatting zien dat het 40-kton-scenario met €34 miljard bijlange na niet binnen het budget past. Het 30 kton-scenario zou met €24 miljard net kunnen passen, al laat dat geen ruimte voor ondersteuning, innovatie, etc.
    • Worden meer bedrijven geraakt dan nodig. Fors meer veehouderijen moeten stoppen of extensiveren om het doel te overshooten, terwijl dat niet strikt noodzakelijk is. Dat is politiek kwetsbaar en lijkt materieel onnodig.
    • Wordt ondoelmatigheid ingebouwd. De overshooting wordt vooral gerealiseerd bij bedrijven waarvan relatief weinig stikstof deponeert op stikstofgevoelige natuur.
    • En er worden keuzes gemaakt in de pakketten (veel extensiveren, geen reductiedoelstelling voor anderen sectoren en breed generiek beleid) waarbij het onduidelijk is of dit de beste mix is.

    LNV lijkt ook een politiek doel na te streven met een 40kton doel. Door hoog in te zetten worden bijna alle boeren geraakt en deelt iedereen in de pijn, waar bij een lager doel een kleiner aantal boeren zeer hard geraakt wordt (stoppen). Dit kan worden gemotiveerd uit een visie op de landbouwsector na 2030, waarbij veel ingrijpender en breder wordt verbouwd dan nu strikt genomen vanuit de depositiedoelstelling noodzakelijk zou zijn.

    Een meer evenredige verdeling van de pijn is mogelijk makkelijker te verkopen dan een gerichte aanpak. Dit is een politiek vraagstuk dat in de het licht van de CA afspraken en het bijbehorende budgettaire kader op basis van de huidige invulling niet past.”

  • Herinnert u zich ook de volgende tabel in die memo:
  • Deelt u de mening dat het essentieel voor het parlement is om over deze berekeningen te beschikken voor het nemen van een besluit over het programma landelijk gebied?
  • Waarom verklaarde u in de antwoorden op Kamervragen dat:

    “Het kabinet acht het openbaar maken van niet-gevalideerde berekeningen die nog onderdeel zijn van de beleidsvoorbereiding niet in het belang van goede en democratische bestuursvoering.”, terwijl het kabinet juist al zeer expliciet een keuze gemaakt heeft?

  • Is het de normale gang van zaken om eerst besluiten te nemen - die nu weer zijn teruggedraaid tot voorgenomen beleid - en dan pas berekeningen te valideren om ze achteraf met de Kamer en de samenleving te delen?
  • Is het mogelijk dat de plannen fors gewijzigd worden wanneer de berekeningen gevalideerd zijn?
  • Welke ministers waren ervan op de hoogte dat het ministerie van Financien van mening was dat een reductie van 30 kton ruim voldoende is om de doelen te behalen?
  • Welke ministers waren ervan op de hoogte dat een reductie van 40 kton zou leiden tot 11200 boeren die moeten stoppen en 17600 veehouderijen die moeten extensiveren?
  • Kunt u alle memo’s, notities en berekeningen - over stikstof en aanverwante zaken - die de minister van Landbouw, de minister voor Stikstof en de minister van Algemene Zaken sinds maart 2021 hebben ontvangen, aan de Kamer doen toekomen (op dezelfde manier waarop alle memo’s van de minister van financiën naar de Kamer gestuurd zijn)?
  • Kunt u ervoor zorgdragen dat alle memo’s, notities en berekeningen - over stikstof, maar ook over aanverwante zaken zoals de relatie met de bouw(plannen) - die de ministers van Binnenlandse Zaken, de minister voor Wonen en de minister van Infrastructuur en Waterstaat ontvangen hebben sinds 2021, aan de kamer gestuurd worden?
  • Hoe verhoudt de zin

    “Bij de ruimtelijke vertaling van de stikstofreductie wordt uitgegaan van richtinggevend 39 kton NH3 reductie. Naar verwachting is 39kton emissiereductie van NH3 nodig om ten minste de wettelijke omgevingswaarde van 74% onder de KDW te behalen.”

    Die in de startnotitie landelijk gebied staat, zich tot de berekeningen van het ministerie van Financiën, die een totaal ander beeld geven?

    Deelt u de mening dat deze zin misleidend is?

  • Heeft de minister van Financiën (of haar woordvoerder namens haar) aan de telegraaf laten weten: “Kaag wist tot maandag helemaal niet van de berekening” (bron: www.telegraaf.nl/nieuws/1356435670/kaag-over-nieuwe-stikstofberekening-niet-af-en-incompleet)?
  • Klopt het dat zij helemaal niets wist van de berekeningen of wenst zij dat beeld bij deze te nuanceren?
  • Herinnert u zich dat de regering een aantal maatregelen genomen heeft tot stikstofbeperking de afgelopen jaren en dat er dus een groot verschil zit of je uitgaat van de stikstofberekeningen in de KEV 2020 of de KEV 2021 (Klimaat en Energieverkenning)

    Klopt het dat er grote verschillen zijn tussen de KEV 2020 en de KEV 2021 en dat de laatste de volgende zaken wel meeneemt:

    • het Schone Luchtakkoord,
    • het Klimaatakkoord,
    • het 7e Actieprogramma in het kader van de Nitraatrichtlijn
    • het volledige bronmaatregelenpakket in het kader van de structurele aanpak stikstof van 24 april 2020.
    • een reductie in andere stikstofbronnen van 15% (dat was 0% voor de KEV2020)
  • Klopt het dat de veestapel tussen april 2018 en 2022 is afgenomen met ongeveer 1,5 miljoen varkens, 0,2 miljoen runderen en miljoenen kippen?
  • Waarom is het RIVM bij de doorrekening van het akkoord uitgegaan van de (hogere) veestapel van 2018 (ipv 2021 of 2022) en van de KEV2020 ipv de KEV2021? Is dat een keuze van het RIVM zelf geweest en is het mogelijk om de berekening te ontvangen gebaseerd op de laatste cijfers en de laatste KEV? Zo nee, waarom niet?
  • Waarom is het RIVM bij de doorrekening van het akkoord uitgegaan van de totale depositie volgens het NEMA-model ZONDER correctie voor reeds toegepaste stalsystemen en andere volgens de RAV lijst door de overheid goedgekeurde maatregelen waarin veehouders hebben geïnvesteerd om de emissies te verlagen? Is dat een keuze van het RIVM zelf geweest en is het mogelijk om de berekening te ontvangen gebaseerd op de laatste cijfers en de laatste KEV en de reducties via systemen op de RAV lijst? Zo nee, waarom niet?
  • Kan het kabinet inzage verlenen in wat de verwachte gevolgen zijn van de startnotitie landelijk gebied en 39 kton reductie en dan specifiek
    • 1. 
      Het aantal boeren dat moet stoppen
    • 2. 
      Het aantal boeren dat moet extensiveren
    • 3. 
      De totale kosten voor de schatkist
  • Kunt u aangeven op welke termijn hoeveel PAS-melders gelegaliseerd zullen worden? Kunt u dat per maand aangeven? (dus binnen 2 maanden x melders, binnen 3 maanden y melders etc.)
  • Blijft de KDW in de wet staan of wordt de KDW uit de wet verwijderd en wordt er overgestapt op een andere set indicatoren? Kunt u aangeven wanneer dat gebeurt en van welke omstandigheden dat afhankelijk is?
  • Wilt u per natura-2000 gebied in de bijlage van de RIVM notitie aangeven hoe groot het is (in hectare) en hoeveel procent van hete natura-2000 areaal in Nederland het beslaat?

    Wat (en welke gebieden) is het kleinste aantal Natura-2000 gebieden dat samen 50% en 74% van de oppervlakte van het Natura-2000 gebieden vormt?

  • Is het juridisch mogelijk om boeren te onteigenen op basis van KDW (die maar een aspect van de natuurkwaliteit weergeven) en op basis van het AERIUS-model (en dus niet van metingen? Kunt u alle adviezen die daarover beschikbaar zijn aan de Kamer doen toekomen?
  • Klopt het dat de regering geen enkele juridische basis heeft om provincies te dwingen mee te werken aan het uitwerken van plannen in de startnotitie nationaal programma landelijk gebied, nu duidelijk is dat daaronder geen wettelijke basis ligt? Zo nee, welke dwangmiddelen heeft de regering dan wel?
  • Wilt u deze vragen een voor een en voor 15 augustus beantwoorden