Frans Timmermans op het verkiezingscongres - Hoofdinhoud

Op 14 oktober 2023 was het eerste gezamenlijke verkiezingscongres van GroenLinks en de Partij van de Arbeid. Lees hier het verhaal van lijsttrekker Frans Timmermans terug.

“Dank voor je prachtige woorden, Esmah, en wat heeft de Partij van de Arbeid er een gedreven nieuw lid bij. Ik ben ongelooflijk trots dat jij onze nummer twee bent en straks een berg aan ervaring en inzichten meeneemt naar Den Haag. Je bent voor velen het gezicht van een menselijke en doordachte aanpak van armoede en je hamert al jaren op het belang van bestaanszekerheid. Ik weet zeker dat we samen een fantastische campagne tegemoet gaan.

“En vrienden, wat ben ik trots, wat ben ik waanzinnig trots, dat we hier vandaag met zovelen samen zijn. En dat is dankzij heel veel mensen die achter de schermen hard hebben gewerkt om dit congres in de steigers te zetten. Een tour de force die een daverend applaus verdient.

“Partijgenoten, heel veel mensen hebben een onmisbare rol gespeeld in aanloop naar vandaag. Maar laat me vier mensen er in het bijzonder uitlichten. Allereerst onze partijvoorzitters: Katinka en Esther-Mirjam. Jullie leiderschap en stuurkunst waren in de voorbije maanden cruciaal om te komen tot waar we nu staan. Ik dank jullie hiervoor uit de grond van mijn hart.

“Ten tweede onze twee politiek leiders, Jesse en Attje. Jullie staken jullie nek uit. Jullie toonden de moed, de overtuigingskracht en het doorzettingsvermogen om - samen met veel gedreven leden, onder andere bij RoodGroen - Verenigd Links te bouwen. En kijk eens waar we nu al staan. Dat is jullie verdienste en dit congres is daarom ook echt jullie congres. Dank jullie wel.

“En Jesse, sta me toe om een bijzonder woord van dank aan Attje te richten. Lieve Attje, je hebt vandaag op een prachtige manier afscheid genomen als Kamerlid en politiek leider van de PvdA. De sociaaldemocratie is je grote dank verschuldigd voor je niet aflatende inzet, de afgelopen 17 jaar. Je bent een sieraad voor onze beweging en ik kan je niet genoeg bedanken voor al je werk en kameraadschap. Dankjewel.

Gezamenlijke missie

“Congres, partijgenoten, met het woord ‘historisch’ moet je niet te scheutig zijn. Maar als het op enig moment passend is, dan is het wel vandaag. Want kijk toch eens om je heen. Zoveel geestverwanten schouder aan schouder. Zoveel energie. Zoveel goede ideeën. Vandaag laten we aan iedereen zien dat we mét elkaar tot zoveel meer in staat zijn dan ieder voor zich. Vandaag laten we aan iedereen zien wat de kracht van samenwerking is. Vandaag laten we aan iedereen zien: samen kan het. En daar mogen we heel trots op zijn.

“Vrienden, samen kan het. Met die overtuiging voeren we campagne. Samen, want in een gefragmenteerd politiek landschap is het van groot belang ons niet door verdeeldheid te laten verlammen.

“Maar laten we niet vergeten dat onze partijen elkaar in de eerste plaats hebben gevonden in een gezamenlijke missie. Daarom staan we nu, als verenigd links, schouder aan schouder.

“En vrienden, na dit fantastische congres weet ik een ding zeker. Wij hebben het vertrouwen, in onszelf, en in elkaar. Wij hebben de ideeën. Wij hebben de energie. Wij kunnen Nederland weer eerlijk en rechtvaardig maken. Wij kunnen Nederland veranderen. Wij gáán Nederland veranderen.

De situatie in het Midden-Oosten

“Partijgenoten, de afgelopen week drukt zwaar op ons gemoed. Zwaar op het gemoed van iedereen die recht en vrede wil in deze wereld.

“In deze verwarrende dagen waarin de gruwelijke pogrom die Hamas in Israël heeft uitgevoerd stilaan in volle omvang tot de wereldgemeenschap doordringt, vragen we ons allemaal af “hoe nu verder?”

“Het staat voor ons vast dat we sterk meeleven met het enorme leed dat de Israëli’s is aangedaan. Het staat vast dat Israël het recht heeft zich te verdedigen tegen Hamas, zolang het proportioneel is. Het internationaal humanitair oorlogsrecht is voor ons altijd leidend. Menselijkheid is voor ons altijd leidend. Dat betekent dat de Palestijnse burgers in Gaza niet collectief gestraft mogen worden door bombardementen, gedwongen evacuatie en door hen af te sluiten van de toegang tot water, elektriciteit en medische zorg.

“Partijgenoten, we moeten blijven navigeren tussen uitersten in een sterk door emoties gedicteerd conflict dat gevoelsmatig eeuwigdurend lijkt. Maar laten we de volgende drie woorden diep tot ons doordringen: “er sterven kinderen”.

“We hebben de plicht er alles aan te doen dat te voorkomen. Er is geen duidelijker, geen dwingender, geen urgenter moreel imperatief. Het is ook een goed kompas bij alle keuzes die we moeten maken: een toetssteen, drie woorden waarop we altijd kunnen terugvallen als we niet meer goed weten waar te staan. Er sterven kinderen. Dat mogen we niet laten gebeuren. Dat is onaanvaardbaar.

“Ons handelen moet erop gericht zijn te voorkomen dat er kinderen sterven, onze politieke posities, voorkeuren en gevoelens moeten we daaraan ondergeschikt durven maken. En zo moeten we de partijen in het conflict benaderen, zo moeten we onze invloed aanwenden.

“Dan doen we wat we kunnen omwille van de mensen die lijden, omwille van de mensheid, omwille van de plicht te blijven werken aan duurzame vrede in het Midden-Oosten.

“Daarom is het zo belangrijk dat de internationale gemeenschap niet langer zo afzijdig blijft, maar nu volop haar verantwoordelijkheid neemt. In eerste instantie door escalatie te voorkomen, van een explosie van geweld die heel veel onschuldige slachtoffers zal maken en de hele regio in vuur en vlam kan zetten.

“Vervolgens moet er niet alleen lippendienst aan een tweestatenoplossing worden gegeven. Er zullen ook concrete voorstellen voor vooruitgang moeten worden geformuleerd, zodat ook de Palestijnen een opening zien om zich te bevrijden van een terroristische beweging als Hamas en degenen in positie te brengen die willen zoeken naar een vreedzame oplossing.

“Als we na de verkiezingen regeringsverantwoordelijkheid zouden dragen, dan wordt het werken aan een vreedzame oplossing in het MO, naast het steunen van Oekraïne, een topprioriteit van de Nederlandse diplomatie. Al onze inspanningen zullen erop gericht zijn via de VN, in de EU en met Noorwegen het vinden van een tweestatenoplossing nieuw leven in te blazen. Wegkijken is geen optie meer.

Land met twee gezichten

“Vrienden, het voelt wat ongemakkelijk om de overgang naar ons eigen land te maken. Wat er over de grens gebeurt, plaatst veel zaken in perspectief. Herinnert ons eraan hoe belangrijk het is om de meest elementaire menselijke waarden te blijven uitdragen. Want ze zijn kwetsbaar.

“En tegelijkertijd staat ons in eigen land ook veel te doen. De afgelopen weken heb ik vooral veel gezien en veel geluisterd. Ik was te gast in huiskamers, bij bedrijven, in buurtcentra en op scholen. Van Leeuwarden tot Heerlen. Van Reimerswaal tot Bellingwolde.

“En partijgenoten, ik heb een land gezien met twee gezichten. Een land dat aan de ene kant bruist van de energie en ontzettend veel veerkracht toont. Een land waar mensen hun kansen grijpen. Waar mensen zich elke dag inzetten voor een ander. Waar mensen hard werken aan hun onderneming. Waar mensen vol goede wil, creativiteit en met het vizier gericht op de toekomst iets van het leven maken.

“Maar ik heb ook een land gezien waar veel mensen - steeds vaker ook uit de werkende middenklasse - met grote onzekerheden te maken hebben. Waar velen het goed hebben maar waar vaak, té vaak, vergeten wordt dat er ook heel veel zijn die het minder hebben.

“Vaak werd mij de afgelopen weken op het hart gedrukt, ongeacht de politieke positie die mensen innemen: ja, we leven in een ontzettend welvarend land, maar onze samenleving is voor lang niet iedereen eerlijk en rechtvaardig. Dat zijn ook mensen die het goed hebben maar zich zorgen maken over mensen die het minder hebben. Die solidair willen zijn en denken: het gaat goed met mij, maar ik wil in een samenleving leven waarin we dat over iedereen kunnen zeggen.

“En congres, dat stemt mij hoopvol. Die krachten moeten wij als verenigd links mobiliseren. Dat vuur van solidariteit moeten we aanwakkeren. Die enorme behoefte aan een eerlijker Nederland, aan een rechtvaardiger Nederland moeten we kanaliseren in verandering ten goede. Dát is onze opdracht.

Stapeling van onzekerheden

“Congres, het meest gebruikte woord in de politieke discussie van de afgelopen maanden is “bestaanszekerheid”. Voor miljoenen Nederlanders zijn al vele jaren de groeiende onzekerheden in hun bestaan onderwerp van dagelijkse zorgen - Esmah wees er zojuist al op. En laten we wel wezen: zolang het niet de meer welvarende delen van de samenleving raakte, besteedde rechts er geen woord aan.

“Maar laten we die verschuiving in het politieke debat vooral zien als een kans om Nederland nu echt op een eerlijker en rechtvaardiger koers te zetten. Want helaas maakt het nog steeds heel veel uit waar je wieg heeft gestaan of wie je ouders zijn bij het opmaken van de balans van zekerheden en onzekerheden. Die onzekerheden, die stapeling van onzekerheden heeft onze veerkracht tot het uiterste getest en voor veel mensen, veel te veel mensen is de veer te ver uitgerekt.

“We zitten middenin een wooncrisis, die het velen bemoeilijkt om een betaalbaar huis te vinden. Huren rijzen de pan uit. En daar komt bij een zorgwekkende stijging van dak- en thuislozen de afgelopen jaren. Hier in Rotterdam en ook elders. In Amsterdam-West sprak ik met een wijkteam dat steeds meer mensen - zoals dat wordt genoemd - ‘economisch dakloos’ ziet raken. Zij functioneren in onze samenleving, hebben een baan, maar geen eigen huis en logeren soms noodgedwongen bij vrienden op de bank. Ook dát is het gezicht van de wooncrisis.

“En partijgenoten, bestaansonzekerheid strekt zich over meer terreinen uit. Te veel mensen hebben onzekere contracten. Te veel mensen staan aan de kant. Te veel mensen lukt het niet of maar zeer moeizaam om rond te komen. Het is werkelijk onverteerbaar dat er in dit rijke land 800.000 mensen onder de armoedegrens leven. Het is evengoed onacceptabel dat werkende mensen die zo onmisbaar zijn voor onze samenleving - bouwvakkers, verpleegpersoneel, schoonmakers - niet van hun loon fatsoenlijk kunnen leven. En het is onbestaanbaar dat mensen met problematische schulden te kampen hebben waar ze vaak - uit schaamte of door stress - geen hulp bij durven te vragen.

“Wat niet helpt is dat we een overheid hebben die had moeten beschermen en ondersteunen, maar nu vaak onderdeel van het probleem is geworden en veel mensen nog dieper in de onzekerheid drukt. Door uit te gaan van een mensbeeld van wantrouwen in plaats van vertrouwen. Door mensen soms zelfs te vermorzelen, zoals zo bruut zichtbaar is geworden met het toeslagenschandaal. Door te vaak onbenaderbaar te zijn of in logge en ondoorzichtige bureaucratie te verzanden, zoals de Groningers is overkomen.

Koers verleggen

“Vrienden, het moet anders. En dat kán ook. Wij moeten als verenigd links met overtuiging aan de basis gaan staan van de verandering die nodig is om dit land weer eerlijk en rechtvaardig te maken.

“Om te beginnen maken we van volkshuisvesting weer een publieke taak. We gaan betaalbare en duurzame huizen bouwen, onder andere via een nieuw op te richten Woningbouwfonds. En met in elke gemeente minimaal 30% sociale huur. Het onzalige project van wat niet voor niets de ‘woningmarkt’ is gaan heten, heeft lang genoeg geduurd en genoeg problemen veroorzaakt.

“We zorgen voor goede contracten zodat iedereen op een baan kan rekenen. Een vast contract wordt de norm. We maken een einde aan draaideurconstructies die mensen gevangen houden in tijdelijke contracten. En uitzendkrachten, platformwerkers en kwetsbare zelfstandigen gaan we fatsoenlijk beschermen.

“De Ubers and Takeaways van deze wereld wilden ons doen geloven dat hun chauffeurs en bezorgers als zzp-er door het leven konden. Maar wij zijn niet gek. Een 17-jarige jongen met een rugzak op een fiets is geen ondernemer; die jongen verdient een contract en een verzekering. En zolang dat niet geregeld is, blijven wij strijden.

“Om te garanderen dat mensen fatsoenlijk kunnen rondkomen van hun verdiende loon zorgen we voor meer geld in de portemonnee. Het sociaal minimum gaat omhoog. Evenals het minimumloon, naar minstens 16 euro per uur. We verlagen de belasting op arbeid. En ja, we vragen daarvoor een eerlijke en rechtvaardige bijdrage van de mensen die het al goed, of soms heel goed hebben.

“En laat me daarover helder zijn: eerlijk je belasting betalen kun je niet afkopen met goedbedoeld altruïsme. Ik kan me enorm opwinden als ik een miljardair met een groot gebaar geld zie geven aan een goed doel om vervolgens triomfantelijk te zeggen: ‘kijk eens, wat ik allemaal weggeef’. Terwijl ze geen cent belasting betalen. Dat is niet eerlijk en rechtvaardig. We moeten ervoor zorgen dat kapitaal - ook op internationaal vlak, want het trekt zich van grenzen niks meer aan - zijn verantwoordelijkheid neemt en eerlijk bijdraagt. Zodat mensen zien: ja, van mij wordt wel wat gevraagd, maar van degene die het beter kunnen hebben wordt ook wat gevraagd, en zelfs wat meer. Vrienden, iedereen die zegt: ‘ik ben voor eerlijk verdienen niet voor eerlijk delen’, die krijgt met ons te maken.

“Ik zei het afgelopen week nog in een bijeenkomst met Bernie Sanders: als je iemand die het minimumloon verdient of in de bijstand zit 100 euro per maand meer geeft, dan verandert dat hun leven! Eerlijke belastingen veranderen niet het leven van rijke mensen, maar maken een wereld van verschil voor mensen die de eindjes aan elkaar moeten knopen.

“Congres, we gaan werken aan een overheid die mensen weer de hand reikt. Vertrouwen en dienstbaarheid worden weer de basis van onze sociale systemen. We nemen afscheid van wantrouwen. En alhoewel gemeenten op veel plekken al voor verandering kiezen, ik denk bijvoorbeeld aan Deventer, hebben we daar nog een wereld te winnen. Zolang er nog toeslagen zijn, willen we dat de overheid mensen zélf benadert om ervoor te zorgen dat ze de steun krijgen waar ze recht op hebben. Bijvoorbeeld mensen met een smalle beurs die geen aangifte doen voor de inkomstenbelasting en daardoor inkomen mislopen. En we zorgen voor een vast uitbetalingsmoment van toeslagen en uitkeringen, zodat mensen niet met betalingsproblemen komen te zitten.

“Vrienden, zo sturen we Nederland een meer sociale kant op. En ja, het zal niet in één kabinetsperiode allemaal kunnen gebeuren. Maar één ding weet ik zeker: wij committeren ons zonder reserves aan dat eerlijkere en rechtvaardigere Nederland!

Verworvenheden onder druk

“Congres, je krijgt pas zicht op wat bestaanszekerheid voor mensen betekent als ze je vertellen met welke onzekerheden zij worstelen of waardoor zij zich in hun leven en welzijn bedreigd of belaagd voelen.

“De onzekerheden rond vrede en veiligheid op ons eigen continent vallen daar ook onder. Rusland is een oorlog begonnen om Oekraïne te veroveren. Hierbij zijn talloze slachtoffers gevallen en er sterven nog iedere dag honderden jonge mensen. Deze veroveringsoorlog is niet alleen een aanval op Oekraïne maar ook op onze gedeelde Europese waarden van vrijheid, rechtsstatelijkheid en respect voor mensenrechten. In Oekraïne staat niet alleen het lot van het land op het spel maar ook het lot van een vrij en democratisch Europa. In dat besef ligt ook onze grote steun voor Oekraïne besloten.

“Ook in ons eigen land zullen we waakzaam moeten zijn. Want waarden die lang in beton gegoten leken, blijken allerminst vanzelfsprekend. Voornamelijk radicaal rechtse krachten tornen aan de basis van onze vrije samenleving. Wij zullen onze vrijheden met alle kracht die we in ons hebben blijven beschermen. En bevorderen. Er is geen democratie zonder persvrijheid. Er is geen vrijheid als mensen binnen de grenzen van de wet niet gewoon mogen zijn wie ze zijn. Wij willen dat alle kinderen recht hebben op liefhebbende ouders, ook als die toevallig hetzelfde geslacht hebben. Dat hoort voor ons ook bij familiewaarden.

Eerlijke en rechtvaardige klimaattransitie

“Partijgenoten, bestaansonzekerheid gaat in onze tijd ook fundamenteel over de klimaatcrisis. Voor veel mensen ook hier in deze zaal een grote bron van zorg. Met name jonge mensen vragen zich af of mijn generatie nog wel oog heeft voor hun toekomst. Tegen mijn generatie zeg ik: laten we de ambitie hebben om goede voorouders te zijn voor de generaties die na ons komen.

“Het KNMI drukte ons afgelopen week weer met de neus op de feiten: als we geen vaart zetten achter klimaatmaatregelen dan kunnen de gevolgen voor Nederland enorm zijn. We kunnen de aanpak van de klimaatcrisis dus niet laten haperen.

“Vrienden, het kan. Het is verdomd lastig. Er moet veel gebeuren. Maar als ik zie hoe Nederland de afgelopen jaren vooruit is gegaan van de Europese achterhoede naar de Europese voorhoede bij de opwekking van groene stroom, ben ik hoopvol. En toch, hoe mooi ook, dat was het makkelijke deel: zonnepanelen zijn makkelijk aangeschaft voor vermogende woningeigenaren; elektrische auto’s zijn goedkoper in gebruik, dus de private lease hapt toe. Voor het consultancybedrijf is de verduurzaming van het kantoorpand rendabel.

“Maar niet iedereen is een consultant met een leaseauto, of heeft een groot eigen dak en geld op de bank. Voor het gezin in de sociale huurwoning loopt de energierekening op. Voor de garagehouder om de hoek is de komst van de elektrische auto geen feest. En de maakindustrie staat voor het blok, want een filtertje op de schoorsteen is niet langer voldoende.

“De fundamentele uitdaging waar we voor staan is de volgende: de aanpak van de klimaatcrisis eerlijk en rechtvaardig vormgeven. Want de geschiedenis leert ons één cruciale les: elke grote verandering leidt tot onrechtvaardigheid als de politiek niet stuurt of bijstuurt. Zo ging het bij iedere industriële revolutie. En dat is nu niet anders.

“We zullen ervoor moeten zorgen dat de sterkste schouders de zwaarste lasten dragen. We zullen ervoor moeten zorgen dat vervuilers niet worden gespekt. Dus moet er een einde komen aan fossiele subsidies En we zullen ervoor moeten zorgen dat mensen die weinig hebben de voordelen van verduurzaming voelen in hun portemonnee door een lagere energierekening.

“De hardnekkige reflex die we nu zien is om verduurzaming van onze economie te vertragen of zelfs stil te zetten en de energietransitie de schuld te geven van de hoge energierekening, van het verstopte elektriciteitsnet en van vertrekkende industrie. Tegenover die omkering van de werkelijkheid, tegenover dat ongefundeerde angstbeeld, staan wij als verenigd links. Met de overtuiging dat verandering, mits goed gestuurd, wérkt: investeren in waterstof en elektrische auto’s lost de problemen van het elektriciteitsnet op. Verduurzaming van huizen dempt de energierekening. Bedrijven die innoveren, floreren. Dat is de verandering die we nodig hebben. Die verandering willen wij waarmaken. Die verandering gaan we waarmaken.

Green Deal voor Nederland

“Congres, de klimaatcrisis vereist grote investeringen en moedige keuzes. Maar het begint met een plan voor de toekomst. Met een antwoord op de vraag: hoe ziet een Nederland eruit waarin 18 miljoen mensen een bruisende en schone economie draaiende houden in harmonie met de natuur? De onderzoekers van de universiteit Wageningen formuleerden een antwoord op die vraag. Een visie voor Nederland in 2120. Zij schetsten het beeld van een land dat gebruik heeft gemaakt van z’n kracht - waterbeheer, technologische innovatie, landbouwkennis.

“En dit is meer dan een tekening, het is een verhaal: over nieuwe vormen van en nieuwe plekken voor duurzame energie, op eilanden in de Noordzee. Over ruimte voor de natuur. Over nieuwe, groene steden, op de hoger gelegen delen van ons land. Over kringlooplandbouw en high tech precisielandbouw. Over een circulaire biobased economie, met voorrang voor houtbouw en afval als grondstof.

“Ik put hoop en inspiratie uit het verhaal over dit Nederland van de toekomst. Maar bij hoop en inspiratie kunnen we het niet laten. Niet voor al die mensen die nú zitten te wachten op oplossingen, zoals een te hoge energierekening, het gebrek aan woningen en het uitblijven van een netaansluiting voor hun bedrijf. Daarom wil ik deze visie omzetten in een plan. In een Nederlandse Green Deal.

“De Europese Green Deal vormt het raamwerk: met emissiehandel, normen en subsidies maakt ze op Europese schaal de verbouwing naar een duurzame samenleving mogelijk. Maar hoe die samenleving er dan precies uit komt zien, dat bepalen we in Nederland, met de Nederlandse Green Deal. Wat ons betreft moet een nieuw kabinet in de eerste 100 dagen met zo’n deal komen.

“Die deal kent drie grote opdrachten: vergroen onze steden en dorpen. Herstel onze natuur. En verduurzaam onze industrie. Vanuit één overkoepelend principe: de Green Deal is er voor ons allemaal. Voor rijk en arm, voor boeren en boswachters, voor werkgevers en werknemers.

“Groene steden en dorpen betekent groen in straten en parken. Dat betekent schoon en betaalbaar vervoer voor iedereen. En dat betekent het voeren van een isolatie-offensief voor de verduurzaming van huizen, te beginnen bij de sociale huurwoningen.

“Natuurherstel betekent een hervorming van de landbouw. Want te lang is Den Haag daar niet eerlijk over geweest en heeft ze de problemen voor zich uitgeschoven. En we zien het resultaat: het land op slot, de natuur verdord en boeren ontdaan en onzeker. Om onze natuur te herstellen en de landbouw succesvol te hervormen is een bredere aanpak nodig, waarin alle aspecten, niet alleen stikstof worden betrokken. En waarin vooral iedereen wordt betrokken, in de eerste plaats de boeren. Daarom is het tijd voor een Nederlandse Natuurherstelwet en een Natuurherstelakkoord. Hierin leggen we de doelen vast voor 2030, 2040 en 2050 en maken we een reddingsplan voor bestaande natuur als de Veluwe, de Oostvaarderswold en de Peel.

“De verduurzaming van de industrie is onze grootste uitdaging. Chemelot, Rijnmond, Terneuzen, Eemshaven, IJmuiden. Ooit de trots der natie. Volledig aangedreven door kolen, olie en gas. Op die oude voet kunnen we niet door. Maar laat er geen enkel misverstand over bestaan: ik wil dat er plek is in Nederland voor een maakindustrie om trots op te zijn. Een duurzame industrie. En dat kan. Met de Nederlandse Green Deal kunnen we staal, chemie en brandstoffenproductie op een schone manier realiseren. Daarom pleit ik voor een Industrieel Deltaplan, waarin we werk maken van die nieuwe, duurzame maakindustrie.

“En vrienden, ik kan het niet vaak genoeg zeggen: we moeten ons bij het bouwen aan dat plan niet tegenover elkaar uit laten spelen. Want vergis je niet: er zijn krachten die dat zullen blijven proberen. Die zullen blijven zeggen dat het de ‘groenen versus de rooien’ is hier. En jullie weten het: het is lariekoek. De sociale strijd en de strijd voor het klimaat gaan hand in hand. De sociale strijd gaat verloren als we niet de strijd voor het klimaat voeren. De strijd voor het klimaat gaat niet verloren als we niet ook de sociale strijd voeren. En de enigen die baat hebben bij het ontkennen daarvan, bij dit spel van valse tegenstellingen, zijn de kortzichtigen die geloven dat ze tot in het einde der tijden kunnen blijven uitstoten alsof er geen morgen is. En van mensen die zich zo blindstaren op de waarde van aandelen dat ze de waarde van het leven van toekomstige generaties over het hoofd zien. Voor die krachten moeten we niet zwichten.

“Met de Nederlandse Green Deal laten wij zien dat er een rechtvaardige en schone toekomst mogelijk is. Voor die toekomst wil ik samen met jullie strijden. En die toekomst. Die begint vandaag.

Samen kan het

“Congres, vrienden, we staan in dit land, in Europa, in de wereld voor enorme uitdagingen.

“Maar er is geen uitdaging zo groot of we kunnen hem aan. Door de moed te hebben een politiek project voor ogen te houden dat verder reikt, misschien wel 20, 25 jaar. Vanuit het besef dat we het samen moeten doen. Wij hier, als Verenigd Links, maar in het bijzonder met al die bondgenoten die geloven dat Nederland eerlijker en rechtvaardiger moet en kan. Kleine en grote ondernemers, vakbonden, politieke partijen, maatschappelijke organisaties, door alle generaties heen, van alle gezindten en overtuigingen. Met iedereen die erin gelooft dat morgen beter kan zijn dan vandaag.

“Met iedereen die hardop durft te zeggen: samen kan het.

“Dus, vrienden, morgen gaan we weer vastberaden door met het bouwen aan onze missie. Samen. Want geen enkele politieke beweging in Nederland brengt zoveel mensen op de been als de onze.

“Ga het gesprek aan met de mensen in het land.

Inspireer. Luister. Verbind. Overtuig.

Zet er samen met onze fantastische kandidaten de schouders onder.

“Het is de hoogste tijd. Aan de slag!”