Meer geld betekent niet automatisch meer agenten op straat - Hoofdinhoud
Gepubliceerd op: 04-11-2023
‘Met de verkiezingen in zicht vraagt de politie bij monde van vertrekkend korpschef Henk van Essen om € 400 miljoen extra omdat het politiepersoneel “op zijn tandvlees loopt.” Zijn voorganger meldde al in 2019 dat “het piept en het kraakt.” Is er dan niet geïnvesteerd in de politie? Jawel, maar niet genoeg. En toch is meer geld alleen niet de oplossing.’ aldus BBB-Kamerlid Lilian Helder.
Het korps wordt op 3 punten uitgehold
Voordat het antwoord wordt gegeven op de vraag wat nog meer nodig is, het volgende. Het korps wordt op 3 punten uitgehold. Ten eerste: er vertrekken de komende jaren 17.500 agenten vanwege de pensioengerechtigde leeftijd. Ten tweede: agenten in opleiding (de aspiranten) worden voor 100% meegeteld in de operationele sterkte terwijl vaststaat dat ze voor 40% inzetbaar zijn en begeleiding nodig hebben wat ook capaciteit kost. Er wordt dus gerekend met capaciteit die er simpelweg niet is.
Ten derde en wat voor iedereen zichtbaar is: het stijgend aantal incidenten met verwarde personen, het groeiend aantal demonstraties, meer mensen die beveiligd moeten worden, dagelijks aantal explosies in wijken en de drugscriminaliteit die welig tiert. Aan de administratieve lastendruk wordt op kleine schaal met innovaties gewerkt en het nieuwe wetboek van strafvordering moet uitkomst gaan bieden in de toekomst, maar dit is nog onvoldoende en verre toekomstmuziek. Kort en goed: meer taken, die in omvang ook jaarlijks toenemen, met minder mensen.
Meer nodig dan een zak geld
Jaren geleden heb ik al berekend dat er structureel € 1 miljard nodig is om de politiebureaus die gesloten zijn, weer te openen en te bemensen en om de verhouding aantal agenten per inwoners in lijn te brengen met de ons omliggende landen. Toch steun ik de oproep van korpschef van Essen niet zonder meer net zoals die van collega-politici die nu in verkiezingstijd ‘ineens’ stellen meer geld te willen reserveren omdat daardoor meer blauw op straat komt. Was het maar zo simpel. Er is meer nodig dan alleen een zak met geld.
Terug naar het verzoek van de korpschef om € 400 miljoen voor zijn korps. Een onderliggende onderbouwing met cijfers en concrete, afrekenbare en voor de Tweede Kamer te controleren doelen ontbreekt. En het gaat wel om belastinggeld. Er is ook geen concrete visie bij geleverd hoe de politie de komende vier jaar de criminaliteit denkt te bestrijden. Het enige dat wordt gezegd is dat het nodig is om de basis op orde te brengen. Daarbij worden twee pijlers genoemd: meerjarige stabiele financiering en goed werkgeverschap.
Ambtelijke taal die de werkelijkheid miskent en het eigen falen onder het tapijt veegt. Er is meerjarige financiering, maar toegegeven, de Kamer heeft vaker geld ‘gelabeld’ wat wil zeggen dat budget beschikbaar wordt gesteld voor een bepaald doel zoals meer zedenrechercheurs. Dat geld moet dan ook voor dat doel worden ingezet. Zuur wordt het wanneer wordt geprobeerd meer geld te krijgen door op goed werkgeverschap te wijzen. Juist op dat punt heeft de huidige politietop de bal aardig laten vallen.
Zo ga je niet met mensen om
De langlopende PTSS-dossiers worden bewust getraineerd, er zijn 3 agenten te betreuren wiens overlijden, netjes gezegd, in direct verband staat met falend leiderschap, de Landelijke Eenheid moet op de schop waarbij nu juist de politiechef van de Landelijke Recherche (die succes op succes stapelt) dreigt ‘weggepromoveerd’ te worden en de agenten in de documentaire De Blauwe Familie racisme en discriminatie aankaarten, stuitten op een muur van stilte.
Sterker nog, een agent in die documentaire staat momenteel lijnrecht tegenover de politie als werkgever in de rechtszaal, inmiddels door het hele gebeuren ook met PTSS terwijl hij nationaal en internationaal geroemd werd. Zo ga je niet met je eigen mensen om. En mensen met fatsoen behandelen kost geen geld maar is juist een goede investering voor beide partijen.
Politie die niet in de wijken is, loopt achter de feiten aan
Burgers willen veiligheid, agenten zichtbaar op straat, een politiebureau in de nabijheid en bestrijding van criminaliteit. Agenten willen hun werk kunnen doen. En precies dat moet de korpsleiding faciliteren. Voor de agenten: wees een aantrekkelijke werkgever, zorg dat kwaliteit telt en niet het streefpercentage diversiteit, leg de problematiek van de verwarde personen daar waar het hoort: primair bij de GGZ, verminder de bureaucratie en maak de opleiding tot politieagent weer zodanig dat aspiranten klaar zijn voor de harde maatschappij waarin ze landen.
De opleiding is wegens gebrek aan docenten en vanwege het snel ‘blauw’ op straat willen van drie naar twee jaar teruggebracht. Het verklaart deels waarom aspiranten snel weer uitstromen, ondanks dat het politievak “het mooiste vak is dat er is.” Dat hoor ik gelukkig nog steeds van agenten op de werkvloer en op straat. Want zij zijn er gelukkig nog steeds. Maar ze hebben meer collega’s nodig. En een politietop die voor ze staat en strijdt en hen het werken mogelijk maakt.
Want een politie die niet in de wijken is, loopt achter de feiten aan. En wie achter de feiten aanloopt, kan niet preventief optreden en veiligheid begint ook met voorkomen. En kom met een onderbouwd plan voor meer geld en een visie hoe de politie de criminaliteit de komende jaren gaat bestrijden. Dat moet mogelijk zijn, want in het Jaarverantwoording Politie is zelfs berekend hoeveel vierkante meter zonnepanelen op de nog resterende politiebureaus ligt. En dat zijn de twee pijlers die de korpschef had moeten noemen.
Lilian Helder
Deel dit artikel