Bijlagen bij COM(2017)295 - Oprichting van het Europees Defensiefonds

Dit is een beperkte versie

U kijkt naar een beperkte versie van dit dossier in de EU Monitor.

dossier COM(2017)295 - Oprichting van het Europees Defensiefonds.
document COM(2017)295 NLEN
datum 7 juni 2017
BIJLAGE

Ondersteuning van samenwerking op het gebied van defensie via de financiële toolbox

De Commissie zal een actieve rol vervullen met betrekking tot de financiële toolbox. Zij zal een ad-hoccomité oprichten bestaande uit lidstaten en relevante belanghebbenden, met het doel de instrumenten van de financiële toolbox zo veel mogelijk te normaliseren, zodat zij snel ingezet kunnen worden in het kader van elk specifiek project. De Commissie zal daarnaast ook een taskforce oprichten die lidstaten, op verzoek, zal ondersteunen bij de toepassing van de financiële toolbox in het geval van specifieke gezamenlijke aanbestedingsprojecten. De Commissie zal op die manier een concrete bijdrage leveren aan de ondersteuning van lidstaten in de uitvoering van gezamenlijke aanbestedingsprojecten.

Normalisering van de financiële toolbox:

De uit te voeren werkzaamheden voor de normalisering van instrumenten in de financiële toolbox zullen rekening houden met bestaande praktijken, concepten en voorbeelden uit de nationale, multinationale en internationale context. Om overlapping te voorkomen, zouden bestaande structuren en mechanismen zo goed mogelijk aan de financiële toolbox gekoppeld moeten worden, terwijl zij tegelijkertijd beschikbaar blijven voor verschillende opties voor het kader dat wordt gebruikt.

Bundeling van begrotingsmiddelen

De eenvoudigste manier van bundeling zou zijn dat lidstaten die besluiten samen te werken in een defensieproject, financieel bijdragen via een nationaal onderdeel (bijvoorbeeld een bankrekening) van het aangewezen bundelingsmechanisme. Die fondsen zouden dan gebruikt kunnen worden voor de gezamenlijke financiering van specifieke samenwerkingsprojecten met een of meer andere lidstaten. Er zijn reeds enkele voorbeelden van bundeling op het gebied van defensie van kracht of in ontwikkeling, die een idee geven van de eventuele mogelijkheden. Met name de Organisation Conjointe de Coopération en matière d'Armements maakt gebruik van een eenvoudig bundelingsmechanisme, terwijl het Europees Defensieagentschap (EDA) momenteel bezig is met het opzetten van een coöperatief financieel mechanisme 18 , een soort bundelingsmechanisme dat onder andere de mogelijkheid zou bieden tot het uitwisselen van "terugvorderbare voorschotten" tussen de lidstaten. De Commissie zal verder werk verrichten, met name om te onderzoeken en beoordelen in hoeverre de bestaande mechanismen gecombineerd kunnen worden met meer geavanceerde instrumenten van de financiële toolbox.

Mechanisme voor kostendekking via een financieel instrument (SPV)

De kostendekking zou een vorm van "quasi-inkomsten" opleveren, die terugvloeien naar de oorspronkelijke investeerders (dat wil zeggen lidstaten die in de ontwikkeling van een vermogen geïnvesteerd hebben). Als die gebundeld zouden worden in een speciaal voor dit doel opgerichte entiteit (special purpose vehicle, SPV), zou de cash flow-structuur vergelijkbaar zijn met de financiering in het kader van een project. Voor een dergelijke SPV zouden twee verschillende structuren in aanmerking komen: i) aandelenfinanciering, waarbij elke in de ontwikkeling deelnemende lidstaat eenmalig een gelijk bedrag aan de SPV betaalt om de ontwikkelingskosten te dekken. Dit bedrag komt overeen met een aandelenparticipatie in de SPV; of ii) overbruggingsfinanciering, waarbij in de ontwikkeling deelnemende lidstaten kunnen besluiten een deel van de ontwikkelingskosten te financieren door het uitgeven van kapitaalmarktinstrumenten (bijvoorbeeld projectobligaties), en zo hun directe aandelenparticipatie in de SPV beperken. De Commissie zal verder werk verrichten op het gebied van de verschillende institutionele, financiële en juridische aspecten die voor de uitvoering van dergelijke structuren vereist zijn, met inbegrip van het opzetten van projectgerelateerde financieringsinstrumenten. Dit zou tot doel hebben het gebruik van die instrumenten te vergemakkelijken door middel van normalisering en uitwisseling van ervaring en beste praktijken.

Borgstellingen voor projectgerelateerde financiering van leveranciers

Borgstellingen zouden kunnen worden gebruikt voor de dekking van leningen aan (onder)aannemers. Een manier om borgstellingen te verlenen zou zijn dat de aan de aanbesteding deelnemende lidstaten een financieringsinstrument opzetten (bijvoorbeeld een SPV) en bijdragen bundelen, en op die manier een garantiefonds creëren. Een andere mogelijkheid voor de voorfinanciering van het garantiefonds zou vereisen dat deelnemende lidstaten een overgarantie afgeven, teneinde voldoende kredietverbetering te waarborgen. De Commissie zal verder werk verrichten, met name op het gebied van onderzoek naar de opties voor een meer institutionele samenwerking met publieke financiële instellingen, zoals stimuleringsbanken, bij de uitvoering van financiële instrumenten zoals borgstellingen.

Overige mogelijke instrumenten

Er bestaan al voorbeelden van gezamenlijke eigendom in de defensiesector, namelijk in het kader van de NAVO (bijvoorbeeld de multinationale multifunctionele tank- en transportvliegtuigenvloot en de strategische luchttransportcapaciteit). De ervaringen die daarmee zijn opgedaan zouden een nuttige basis kunnen vormen voor de verdere ontwikkeling van de in de financiële toolbox op te nemen instrumenten, die lidstaten zouden kunnen ondersteunen bij het uitoefenen van gezamenlijk eigendom. Daarnaast zouden leasecontracten ook een mogelijk bruikbare aanvulling zijn voor de financiële toolbox. Een vorm van leasing zou met name kunnen zijn dat lidstaten een leasecontract afsluiten met de particuliere sector en/of met een onderneming in gezamenlijk eigendom. Een leasecontract met een andere lidstaat of een derde land kan ook overwogen worden, met name wanneer deze landen ofwel in een bepaalde defensievermogen gespecialiseerd zijn en/of over reservecapaciteit beschikken. Een andere mogelijkheid zou kunnen zijn dat de EU (bijvoorbeeld de Commissie of een agentschap) vermogens (bijvoorbeeld goederen voor tweeërlei gebruik) zou leasen van de particuliere sector (voor zover dit mogelijk is onder het Verdrag).

Projectspecifieke ondersteuning bij de uitvoering van de financiële toolbox:

De Commissie zal een interne taskforce oprichten die zal klaarstaan om de lidstaten te assisteren bij de toepassing van de financiële toolbox. De taskforce zal in staat zijn concrete assistentie en projectspecifieke input te verlenen. Voorbeelden van de soorten steun die de task force naar verwachting kan leveren worden hieronder samengevat.



(1)

     COM(2016)950.

(2)

     Zie paragraaf 12 van de Conclusies van de Europese Raad van 15 december 2016.

(3)

     Zie de discussienota inzake de toekomst van de Europese defensie, COM(2017)315.

(4)

     Conclusies van de Europese Raad van 15 december 2016 en conclusies van de Raad van 14 november 2016 inzake de uitvoering van de EUGS op het gebied van veiligheid en defensie.

(5)

     Zie de Conclusies van de Europese Raad van 20 december 2013.

(6)

     Het huidige percentage van de aanbestedingen voor defensiemateriaal dat wordt besteed aan samenwerkingsprojecten is ongeveer 22,1 %. 90 % van deze samenwerkingsprojecten is Europees, ter waarde van 5,1 miljard EUR aan investeringen.

(7)

     COM(2017)2262.

(8)

     COM(2017)2262.

(9)

     De maatregelen worden bepaald in de technologieclusters van autonome platforms, C4ISR (commando, controle, communicatie, computers, inlichtingen, surveillance en verkenning), effecten, troepenbescherming en militaire systemen.

(10)

     Eurofighter Typhoon, Dassault Rafale en Saab Gripen. De plaatsing ervan op de Lockheed F-35 Lightning II is eveneens voorzien.

(11)

     Hartley, The industrial and economic benefits of Eurofighter Typhoon, Universiteit van York, York, 2008.

(12)

     Een voorbeeld van een bundelingsmechanisme is het coöperatief financieel mechanisme van het EDA, waarvan de oprichting op 18 mei 2017 is goedgekeurd door de Ministerial Steering Board van het EDA. De onderhandelingen met de lidstaten inzake een programma-overeenkomst zullen op korte termijn beginnen.

(13)

     Daartoe zal in het bijzonder maximaal gebruik worden gemaakt van de expertise van het EDA op het gebied van het opzetten van het coöperatief financieel mechanisme.

(14)

     Hierbij moet worden opgemerkt dat het verlenen van bepaalde diensten door de Commissie, bijvoorbeeld financiële diensten, een mandaat vereist dat past binnen de van toepassing zijnde jurisprudentie van het Europees Hof van Justitie.

(15)

     Zoals vermeld in het Europees defensieactieplan: "Nationale kapitaalbijdragen aan het capaciteitsonderdeel worden behandeld als eenmalige maatregelen in het kader van het stabiliteits- en groeipact, wat inhoudt dat zij worden afgetrokken van de structurele begrotingsinspanning die van de lidstaten wordt verwacht. Hetzelfde geldt voor garanties, voor zover deze het tekort en/of de schuld beïnvloeden."


(16)

      https://www.endr.eu/  

(17)

     Zoals vastgesteld bij Verordening (EU) nr. 1301/2013.

(18)

     Op 18 mei 2017 heeft de EDA-bestuursraad het coöperatief financieel mechanisme aangenomen als een EDA ad-hoc-CAT A-programma. De onderhandelingen met de lidstaten over een programma-overeenkomst zullen spoedig beginnen en worden naar verwachting afgerond in de komende maanden.