Europees akkoord over bescherming platformwerkers als Uber-chauffeurs

Met dank overgenomen van A.M. (Agnes) Jongerius i, gepubliceerd op woensdag 13 december 2023.

Na een maandenlange onderhandeling, bereikten onderhandelaars tussen het Europees Parlement en de Raad vannacht een akkoord over de wet om platformwerkers beter te beschermen.

Ik ben blij dat we eruit zijn, want de chauffeurs van Uber, schoonmakers van Helpling en horecamedewerkers van Temper verdienen meer duidelijkheid over hun werk. Ondanks de sterke lobby door platformbedrijven zoals Uber tegen het voorstel, is het gelukt om een ambitieus en progressief akkoord te bereiken.

In Nederland hebben platformwerkers en vakbonden verschillende rechtszaken aangespannen om hun onduidelijke arbeidspositie aan te kaarten. De rechter heeft hen meermaals gelijk gegeven: de platformwerkers zijn werknemers en geen zzp’ers. Maar Uber, Helpling, Temper en de andere platformbedrijven blijven de uitspraken van de rechter negeren.

Deze regelgeving maakt het makkelijker voor platformwerkers om als werknemers erkend te worden, met bijhorende rechten. Wanneer Uber-chauffeurs of Helpling-schoonmakers voor hun werk afhankelijk zijn van het platform, moeten die hen fatsoenlijk in dienst nemen. Werknemers die verkeerd als zelfstandige werden ingedeeld, krijgen nu de nodige erkenning als werknemer en op die manier ook toegang tot sociale bescherming. Door de bewijslast bij de platformbedrijven te leggen, kunnen echte zelfstandigen bovendien gewoon hun gang gaan, maar zijn alle andere platformwerkers wel beschermd.

Daarnaast omvat het akkoord ook maatregelen over de aansturing van werknemers door algoritmes. Deze algoritmes bepalen nu niet alleen de prijs van een dienst of wie de opdracht krijgt, ze nemen ook besluiten die impact hebben op de arbeidsomstandigheden van de platformwerkers. Automatische computerprogramma’s mogen mensen niet zonder tegenspraak ontslaan of zomaar hun werktijden veranderen. Voor die beslissingen moet een werkgever gewoon om tafel met een werknemer, dat mag een computer niet doen.

Platformbedrijven moeten dezelfde regels volgen als ieder ander bedrijf. Dat zorgt voor een eerlijk speelveld voor alle bedrijven, het garandeert werknemersrechten en de samenleving draait niet op voor alle risico’s.