House of Eutopia - Filip Berte, Utrecht

Utrecht Centraal
© Kevin Bergenhenegouwen / PDC
datum 25 juli 2013 - 21 september 2013
plaats Utrecht
aanwezigen P. (Paul) Schnabel i e.a.
organisatie deBuren

© Filip Berte - House of Eutopia

deBuren steunt al jaren het bouwproces van het Huis van Eutopia van Filip Berte, een architecturaal ‘Gesammtkunstwerk’ dat Europa als werkterrein heeft. Het huis is nu helemaal klaar en u kunt het van 25 juli tot 21 september gaan bekijken in Utrecht.

House of Eutopia

De sociale, politieke, geografische en historische grenzen van Europa afgetast en blootgelegd in een huis van vijf kamers. Films, schilderijen, maquettes en kijkdozen belichten thema’s als migratie & grenzen, Europees burgerschap en exclusie versus inclusie. De realiteit dringt binnen met beelden die op ieders netvlies zitten, zoals de Berlijnse Muur (1961) of de vernielde bibliotheek van Sarajevo in 1992.

House of Eutopia is opgebouwd als een huis dat uit vijf kamers of installaties bestaat. Het huis is 15 meter bij 35 meter en is opgebouwd in de loods die dienst doet als Zijdebalen Theater aan de Utrechtse Zeedijk. Elke ruimte belicht een aspect dat tussen de verborgen geschiedenis en de mogelijke toekomst van Europa ligt, tussen de kelder en de zolder, tussen Collective Memory Mass Grave en White Space/Mirror. Thema’s als migratie & grenzen (Protected Landscape), Europees burgerschap (The Blue Room), exclusie versus inclusie (The Graveyard), komen aan bod. Filip Berte doet dit aan de hand van verschillende media zoals films, schilderijen, maquettes, kijkdozen. Het huis biedt een blik op Europa vanaf de zijlijn, omdat je daar soms meer ziet dan vanuit het midden. House of Eutopia is een confrontatie met de achterkant van Europa.

In House of Eutopia

Berte gelooft dat architectuur niet neutraal is, het roept emoties op bij de toeschouwer. In elke kamer van House of Eutopia confronteert de bezoeker met de plek waar we wonen, en de begrenzing ervan.

Protected Landscape (1)

Op de begane grond word je langs herkenbare, vaak archetypische landschappen geleid. Aan de hand van maquettes komt de thematiek van migratie, de bescherming en controle van Europa’s binnen- en buitengrenzen, en ons asielbeleid aan bod.

Collective Memory Mass Grave (2)

Dit is de donkere kelder van House of Eutopia. In dit massagraf van collectieve herinneringen wordt het schuldig landschap tastbaar gemaakt. In deze kamer kijk je door vensters in kijkdozen waarin zowel natuurlijke als stedelijke Europese landschappen die in het verleden gewond zijn geraakt worden getoond. Zoals de bibliotheek van Sarajevo. De kijkdozen roepen de vraag op of we aan onze geschiedenis kunnen ontsnappen.

The Graveyard (3)

De tuin rondom het huis is een begraafplaats van dromen. We reizen langs vier steden. Drie daarvan bevinden zich in de rafelranden van de Europese Unie: Tbilisi (Georgië), Chişinău (Moldavië) en Melilla (Spaanse enclave in Marokko). De vierde stad is Brussel, als symbolische aankomstplek van diegenen die de marge willen inruilen voor het centrum van Europa. Met Berte kijk je naar outsiders : daklozen, asielzoekers, migranten en vluchtelingen. In de vier films van The Graveyard hoor je soundscapes van geluidskunstenaar Ruben Nachtergaele.

The Blue Room (4)

Op de eerste verdieping staat het individu centraal. Niet meer in de marge, maar in één van de centra van Europa; Berlijn. Hier denk je na over jouw plek in Europa, als burger. Aan de hand van een ruimtevullend panoramaschilderij, The Blue Room Paintings, krijg je de keuze om je open te stellen of af te sluiten. Bijna alsof je in een wachtkamer zit, tussen een exclusieve en een inclusieve samenleving in.

White Space/Mirror (5)

Dit is de enige ruimte die niet is vormgegeven: deze ruimte is leeg. Waar de kelder de donkere kant van een Europees verleden belichaamt, wil deze kamer een utopisch licht werpen op de Europese toekomst. Het is de plek voor reflectie waar jij, samen met kunstenaars, politici, filosofen, nadenkt over een Europese toekomst in een veranderende wereld. Het is het randprogramma.

Filip Berte

'Als architect creëer je een plaats met een bepaalde functie. Je geeft het gebouw vorm zodat het functioneert in een bepaalde context die erg beperkt is. Voor mij ontbreekt daarbij reflectie over de maatschappij, over een grotere politiek-sociale context.' (Filip Berte in De Morgen, 2012)

Filip Berte (1976) studeerde architectuur aan WENK, Sint-Lucas Instituut, Gent. Tevens volgde hij een opleiding schilderkunst aan de Academie voor Schone Kunsten in Gent. Tijdens zijn werk als architect reisde hij door Balkan-landen als Bosnië-Herzegovina, Servië-Montenegro en Kosovo, waar hij onderzoek deed en zijn beeldend werk ontwikkelde, vooral in de vorm van schilderijen. Als architect was hij zeer geïnteresseerd in de manier waarop mensen omgaan met ruimte en in hoe ze hun leven organiseren in de complexe context van de huidige samenlevingen. Wat hij in de functionele beperkingen van de architectuur niet kwijt kon, kreeg in zijn kunstenaarschap een plek.

Als kunstenaar voelt Berte zich veel vrijer om vraagtekens te plaatsen én ze om te zetten in uitroeptekens. House of Eutopia is ontstaan in en altijd verbonden gebleven aan CAMPO, Gent. Filip Berte won met Eutopia in Oost-Vlaanderen de Provinciale prijs voor beeldende kunst van 2011.

Opening House of Eutopia

Donderdag 25 juli, 20:00

House of Eutopia wordt geopend door Paul Schnabel (voormalig directeur Sociaal Cultureel Planbureau) en Katherine Watson (directeur European Cultural Foundation). De muzikale omlijsting wordt verzorgd door Culture Connection Company.

Lezing John Gray/Henk van Houtum

Donderdag 5 september 2013, 20:00 > 23:00

Een boeiende lezing door John Gray, politiek filosoof en voormalig docent aan de prestigieuze london school of Economics. Vervolgens neemt Henk van Houtum de lezing over, onder andere professor ‘Geopolitics of Borders' aan de Universiteit van Bergamo en Volkskrant columnist. Lees meer »

Live interview met Filip Berte

Zaterdag 14 september, 15:00

Centraal Museum directeur Edwin Jacobs zal de Belgische kunstenaar Filip Berte publiekelijk interviewen. Edwin Jacobs is sinds 2009 de directeur van Centraal Museum Utrecht. Naast deze baan bekleedt hij enkele bestuursfuncties. Minder bekend is dat Jacobs een excellent interviewer is. Zaterdag 14 september kan u dat meemaken. Lees meer »

EXTRA: Om 9u vertrekt een bus uit Gent naar Utrecht. Alle info vindt u hier.

www.eutopia.be

www.citybooks.eu/nl/artiest/p/filip-berte

concept Filip Berte productie CAMPO coproductie Vrede van Utrecht, European Cultural Foundation, deBuren & Kunstenfestivaldesarts met de steun van Maison de la Culture Amiens, Nicosia Municipal Arts Centre met dank aan Hanssens Houthandel, SECONDroom


1.

Meer over...