Wie bewaakt de bewakers? Robocop en de rechtsstaat, Den Haag

Ridderzaal in Den Haag
© Kevin Bergenhenegouwen
datum 29 januari 2019 20:00
plaats Den Haag
locatie Hofweg 1 Toon locatie
aanwezigen K.M. (Kathalijne) Buitenweg i, B.P.F. Jacobs i e.a.
organisatie ProDemos i

Hoe kan de technologisering van de politie op transparante wijze vorm krijgen in een democratische rechtsstaat? Op dinsdag 29 januari houden het Tijdschrift voor de Politie en ProDemos een debat over technologisering in de rechtshandhaving. Aan de hand van stellingen, die de sprekers eerst zullen toelichten, neemt het publiek zelf actief deel aan het Lagerhuisdebat.

Nieuwe technieken

Nieuwe, revolutionaire technieken doen in rap tempo hun intrede in de rechtshandhaving. Binnen de Nederlandse overheid bestaan al tientallen projecten waarin big data op geavanceerde wijze worden geanalyseerd. Met dit soort technieken kan de Nederlandse overheid onder andere makers van kinderporno, drugshandelaren en fraudeurs traceren. Deze technieken zijn vaak geheim om ervoor te zorgen dat ze effectief blijven.

Maar hoe garandeer je dat deze technieken betrouwbaar en neutraal zijn en worden ingezet? Zijn ze voor manipulatie vatbaar? En wie controleert dat?

De Nederlandse politie gaat robottechnologie inzetten in online contacten met burgers, onder meer om het aangifteproces te ondersteunen. In Dubai en China zijn al interactieve robots werkzaam die door middel van gezichtsherkenning winkelcentra en toeristenattracties beveiligen. In Dubai is het plan om in 2030 een kwart van de politiemedewerkers uit robots te laten bestaan, die ook kunnen achtervolgen en arrestaties uitvoeren.

Wetgeving loopt achter

Technische ontwikkelingen gaan snel en worden door criminelen volop ingezet. Om criminelen te blijven vangen, moeten politie en justitie deze technieken ook gebruiken, maar het verkrijgen van de bevoegdheden daarvoor verloopt traag. Wetgeving loopt altijd achter op de praktijk, maar in dit geval bemoeilijkt het de rechtshandhaving.

Op het moment dat bevoegdheden voor het inzetten van een bepaalde techniek worden toegekend, hebben criminelen alweer een volgende techniek opgenomen in hun arsenaal. Hoe zorgen we ervoor dat politie en justitie criminelen bijhouden of zelfs een stap voor zijn? Welke aanpassingen in de besluitvormingen zijn daarvoor nodig? En hoe transparant kun je zijn als de technieken steeds ingewikkelder worden?

Robots en sociaal krediet

Aan de andere kant liggen er met groeiende technologisering ethische en juridische dilemma’s op de loer. Het inzetten van robots die in China door middel van gezichtsherkenning straten en gebouwen beveiligen, heeft verstrekkende gevolgen voor burgers. Het overtreden van relatief kleine regels, zoals het voetpad oversteken als het licht nog rood is, leidt tot strafpunten. Als je een bepaald aantal strafpunten hebt, kun je als burger het recht op een woning in een bepaalde stad verliezen of niet meer in aanmerking komen voor een lening.

Deze ‘criminele’ activiteiten worden stevig gekoppeld aan sociaal krediet en je deelname in de maatschappij. Is dat een ontwikkeling die Nederland ook voordelen brengt en voor een veiliger samenleving zorgt? Tijdens deze avond debatteren we over al deze zaken op het snijvlak van rechtshandhaving en democratie.

Sprekers

De sprekers van de avond zijn:

  • Hans de Zwart, directeur van digitale burgerrechtenorganisatie Bits of Freedom
  • Bart Jacobs, onder meer hoogleraar Digital Security aan de Radboud Universiteit en lid van de Cyber Security Raad
  • Jaco van Hoorn, moderator van de avond en hoofdredacteur van het Tijdschrift voor de Politie
  • Kathalijne Buitenweg, Tweede Kamerlid en vice-fractievoorzitter (GroenLinks)
  • Frank Smilda, sectorhoofd Dienst Regionale Informatie Organisatie bij de politie

Van links naar rechts: Hans de Zwart - Bart Jacobs - Jaco van Hoorn - Kathalijne Buitenweg - Frank Smilda

Programma

  • 19:30-20:00 Inloop.
  • 20:00-20:10 Welkom door Jaco van Hoorn.
  • 20:10-20:45 Lagerhuisdebat. Hoe ver kan en mag de politie gaan met het inzetten van digitale instrumenten? Met inleidingen van Hans de Zwart, en Frank Smilda
  • 20:45-21:00 Verdiepend interview met Bart Jacobs.
  • 21:00-21:20 Lagerhuisdebat. Wat zijn de politieke en maatschappelijke consequenties van de technologisering van de politie?

    Met een inleiding van Kathalijne Buitenweg.

  • 21:20-21:30 Afronding debat onder leiding van Jaco van Hoorn.

Praktische informatie

  • Wanneer: dinsdag 29 januari 2019, 20.00 - 21.30 uur (inloop vanaf 19.30 uur)
  • Waar: ProDemos, Hofweg 1H, 2511 AA Den Haag
  • Toegang: gratis, maar aanmelden is verplicht. Je kunt je aanmelden via ons reserveringssysteem

Dit debat is een initiatief van hoogleraar Forensic Business Studies aan de Nyenrode Business Universiteit Bob Hoogenboom en Peter Klerks, adviseur bij het Openbaar Ministerie en lector Criminaliteitsbeheersing en Recherchekunde aan de Nederlandse Politieacademie.


Inhoudsopgave

  1. ProDemos
  2. Meer over...

1.

ProDemos

ProDemos informeert burgers over de democratische rechtsstaat en stelt hen in staat om actief aan politieke besluitvorming deel te nemen. Dat gebeurt door overdracht van kennis over de kernwaarden van de Nederlandse rechtsstaat en over de werking van de democratie in al haar aspecten. Dit moet burgers uiteindelijk in staat stellen om actief aan politieke besluitvorming deel te nemen.

ProDemos organiseert debatten, tentoonstellingen, rondleidingen en simulaties voor zowel jongeren als volwassenen. ProDemos is een niet-partijgebonden organisatie. Het kantoor en het bezoekerscentrum zijn gehuisvest aan de Hofweg 1 in Den Haag.

2.

Meer over...