Het verlies aan biodiversiteit: waarom is dit een probleem en wat zijn de oorzaken?

Met dank overgenomen van Europees Parlement (EP) i, gepubliceerd op woensdag 9 juni 2021.

Planten- en dierensoorten verdwijnen aan een zeer snel tempo als gevolg van menselijke activiteiten. Wat zijn de oorzaken hiervan en waarom is biodiversiteit van belang?

De laatste jaren neemt de biodiversiteit - de verscheidenheid aan levende organismen op onze planeet - drastisch af, vooral door menselijke activiteiten zoals veranderingen in landgebruik, vervuiling en klimaat.

De Europese Commissie heeft in mei 2020 de nieuwe biodiversiteitsstrategie 2030 gepresenteerd, na oproepen van het Parlement in januari 2020 om de belangrijkste oorzaken van het verlies aan biodiversiteit aan te pakken en wettelijk bindende doelstellingen vast te stellen.

Tijdens de plenaire vergadering van juni 2021 heeft het Parlement zijn standpunt ingenomen over de "EU-biodiversiteitsstrategie voor 2030: de natuur terug in ons leven brengen" om ervoor te zorgen dat tegen 2050 de ecosystemen van de wereld zijn hersteld, veerkrachtig en adequaat beschermd.

Op 16 januari 2020 pleitten Europarlementsleden voor wettelijk bindende doelstellingen om het verlies aan biodiversiteit tegen te gaan, die zullen worden overeengekomen tijdens een VN-conferentie (COP 15) over biodiversiteit in oktober 2020. De conferentie brengt de partijen samen van het VN-Biodiversiteitsverdrag van 1993 om te beslissen over de strategie na 2020. Het Parlement wil dat de EU de leiding neemt door te verzekeren dat 30% van het EU-gebied tegen 2030 zal bestaan uit natuurlijke zones én dat biodiversiteit wordt overwogen in alle EU-beleid.

Wat is biodiversiteit?

Biodiversiteit wordt meestal beschreven als de “verscheidenheid aan leven, in allerlei vormen, op aarde”. Het omvat het aantal soorten, hun genetische variatie en de interactie van deze levensvormen binnen complexe ecosystemen.

In een VN-verslag gepubliceerd in 2019, waarschuwden wetenschappers dat één miljoen soorten, uit een geschat totaal van 8 miljoen, op het punt staan om uit te sterven, waarvan vele soorten al binnen enkele decennia. Sommige onderzoekers beweren zelfs dat we al halfweg de zesde massale uitsterving zijn in de geschiedenis van de aarde. Eerdere massa-uitstervingen zorgden voor het uitsterven van 60% tot 95% van alle soorten. Voor ecosystemen duurt het bovendien miljoenen jaren om van zo’n gebeurtenis te herstellen.

Ontdek de feiten en cijfers over bedreigde plant- en diersoorten in Europa.

Waarom is biodiversiteit belangrijk?

Gezonde ecosystemen zorgen voor essentiële behoeften die wij als vanzelfsprekend beschouwen. Planten zetten bijvoorbeeld zonne-energie om en maken het beschikbaar voor andere levensvormen. Bacteriën en andere levende organismen breken organisch materiaal af tot voedingsstoffen die zorgen voor een gezonde bodem voor planten om in te groeien. Bestuivers zijn essentieel voor de voortplanting van planten, die garant staat voor onze voedselvoorziening. Planten en oceanen zijn immers belangrijke koolstofputten. De watercyclus is erg afhankelijk van levende organismen.

Kort gezegd, biodiversiteit zorgt voor schone lucht, fris water, een goede kwaliteit van de bodem en de bestuiving van gewassen. Het helpt om klimaatverandering te bestrijden en ons eraan aan te passen en het vermindert de impact van natuurrampen.

Aangezien levende organismen met elkaar verbonden zijn binnen dynamische ecosystemen, kan het verdwijnen van één soort een vergaande impact hebben op onze voedselketen. Het is onmogelijk om de exacte gevolgen van massale uitsterving voor mensen te voorspellen, maar we weten wel dat de huidige diversiteit van de natuur ons in staat stelt om te gedijen.

De hoofdredenen voor het verlies aan biodiversiteit

  • - 
    Veranderingen in landgebruik (bijvoorbeeld ontbossing, intensieve monocultuur, verstedelijking)
  • - 
    Onmiddellijke exploitatie zoals jagen of vissen
  • - 
    Klimaatverandering
  • - 
    Vervuiling
  • - 
    Invasieve uitheemse soorten

Welke maatregelen stelt het Parlement voor?

EP-leden steunden krachtig de EU-doelstellingen om ten minste 30 procent van de mariene en terrestrische gebieden van de EU (bossen, wetlands, veengebieden, graslanden en kustecosystemen) te beschermen, en dat 10 procent van de oceanen en het land van de EU, inclusief alle resterende primaire en oude groeibossen en andere koolstofrijke ecosystemen ongemoeid worden gelaten.

Ze willen dat de doelstellingen bindend zijn en worden uitgevoerd door EU-landen op nationaal niveau, in samenwerking met regionale en lokale autoriteiten.

Bezorgd over de achteruitgang van bestuivers, riepen de EP-leden ook op tot een dringende herziening van het EU-bestuiversinitiatief.

Meer informatie over wat het Parlement doet om biodiversiteit te beschermen.

Meer informatie

Productinformatie

REF.: 20200109STO69929

Meer over ...