Coronamaatregelen in de Europese Unie

Met dank overgenomen van Democraten 66 (D66) i, gepubliceerd op donderdag 19 maart 2020.

De Europese Unie heeft de afgelopen dagen maatregelen genomen om de verspreiding van het virus in te dammen en de lidstaten te helpen de gezondheidszorg te ondersteunen. Lees hier wat de EU al heeft gedaan en wat er volgens D66 nog beter kan.

Maatregelen die de EU genomen heeft

  • De EU heeft haar buitengrenzen gesloten om verdere verspreiding van het coronavirus te voorkomen. Niet EU-burgers mogen de EU niet meer in.
  • De EU stimuleert het gezamenlijk produceren en inkopen van medische benodigdheden. Er zijn regels opgesteld om ervoor te zorgen dat goederen en medicijnen wél de grens tussen landen over kunnen, nu veel Europese landen de grenzen gesloten hebben.
  • De EU ondersteunt Europese bedrijven die een vaccin tegen het virus ontwikkelen of op een andere manier bijdragen aan de bestrijding van covid-19.
  • Europese landen werken samen om gestrande reizigers weer terug naar huis te halen.
  • Er is een groot financieel pakket gepresenteerd, om de economische gevolgen van het virus op te vangen, en worden landen gestimuleerd ook zelf economische stimuleringsmaatregelen te treffen, zoals Nederland deed op 17 maart.
  • De EU heeft regels opgesteld om noodzakelijk goederenverkeer tussen lidstaten (levensmiddelen, medicijnen, etc.) op een ordentelijke manier doorgang te laten vinden, nu veel nationale grenzen dicht zijn gegaan.

D66 wil dat de EU meer gaat coördineren

De EU heeft op dit moment, naast de reeds getroffen maatregelen, weinig mogelijkheden om zelf op gezondheidsgebied in te grijpen. De lidstaten hebben deze bevoegdheden namelijk niet aan de EU overgedragen, en daarom kan de EU maar een beperkte rol spelen. Zo gaat de EU niet over het aantal bedden op de Intensive Care, en heeft de EU ook niet de bevoegdheid om nationale beperkende maatregelen op te leggen, zoals het sluiten van scholen, of het verplichten van thuiswerken.

D66 roept op onze aanpak veel beter Europees te gaan coördineren, omdat dit virus onmiskenbaar grensoverschrijdend is. Juist nu moeten we de krachten bundelen om tot een zo effectief mogelijk aanpak te komen. De EU is normaal een open gebied waar veel wordt gereisd. Door de aanpak te coördineren is de bestrijding het meest effectief, ook als straks deze periode van binnenblijven voorbij is. We moeten ook samen met de andere lidstaten bespreken welke bevoegdheden we de EU wél moeten geven, om nog daadkrachtiger op te treden bij gezondheidscrises als deze. Ook qua inkoop en productie van medische goederen kunnen we als EU samen de krachten bundelen. D66 wil dat de EU dat op de volgende manieren doet:

  • Interne grenscontroles moeten vermeden worden. Sommige Europese landen, zoals Polen en Hongarije, hun grenzen sluiten voor iedereen, ook EU-burgers. Europeanen komen hierdoor soms op plekken vast te zitten op weg naar hun thuisland. Zo mogen inwoners van de Baltische staten niet door Polen om naar huis te gaan. Dat kan niet. We moeten interne grenscontroles vermijden.
  • Voorkom dat noodzakelijke goederen vast komen te staan. Het sluiten van grenzen ervoor dat vrachtwagens met goederen - van voedsel tot medicijnen - aan de grenzen vaststaan. Op verschillende plekken in Europa zijn al enorme files aan de grens te zien. Dat kan een probleem zijn voor de toevoer van belangrijke producten. De EU moet onze interne markt beschermen en daarom handhaven dat vrachtwagens te allen tijde de grenzen makkelijk kunnen oversteken
  • De EU moet de productie van medicijnen en medische middelen meer in eigen hand nemen. De EU heeft inmiddels een flink aantal maatregelen aangekondigd, maar er moet nog veel uitgewerkt worden en daadwerkelijk in werking treden. Een probleem als het tekort aan medische middelen is niet binnen een dag opgelost. Het is van groot belang dat we de Europese productie opschalen en als EU minder afhankelijk worden van de rest van de wereld als het gaat om medicijnen of medische benodigdheden. Daar moeten grote stappen gezet worden.
  • D66 wil dat Europese landen meer gaan samenwerken om gestrande reizigers weer terug naar huis te halen. Er zitten duizenden Nederlanders en burgers uit andere EU-landen vast in landen buiten de EU. De maatregelen die landen in Azië, Afrika en Latijns-Amerika nemen in de strijd tegen het virus, veranderen met het uur. Hierdoor zitten veel mensen vast in een onzekere situatie, en hebben soms zelfs geen mogelijkheid om naar huis te komen. D66 wil dat de EU-reddingsoperaties samen met de lidstaten coördineert via het European Response Coordination Centre. Hierbij kan het Civil Protection Mechanism gebruikt om noodvluchten te organiseren. Zie hier onze pagina voor Nederlanders in het buitenland.
  • D66 vindt dat de EU, en met name ook de lidstaten, tijdens deze crises solidariteit moet blijven betrachten voor de meest kwetsbaren groepen, zoals asielzoekers en de mensen die nu in vluchtelingenkampen zitten. Zij mogen niet worden vergeten in deze moeilijke tijden.

Kan ik nog naar het buitenland?

Op dit moment raadt het ministerie van buitenlandse zaken alle reizen naar het buitenland af, tenzij het strikt noodzakelijk is. Heeft u al reisplannen, dan wordt geadviseerd de reis te annuleren of uit te stellen. Dit advies wordt gegeven omdat veel landen wereldwijd ingrijpende maatregelen nemen die vergaande consequenties hebben voor reizigers. De situatie verandert dagelijks. Kijk voor het laatste reisadvies op de website van het ministerie van Buitenlandse Zaken.